လမ်းကြောင်းရှာတွေ့သူ
Unicode & Zawgyi
ဒေးဗစ်လစ်ဗင်းစတုန်း (David Livingstone)(၁၈၁၃ - ၁၈၇၃)
“အမေ ဒါကျွန်တော်တစ်ပါတ်အတွင်းရှာနိုင်ခဲ့တဲ့အရာပဲ” ဟုဒေးဗစ်သည်သူ့မိခင်ပေါင်ပေါ်ငွေအနည်း တင်လျက် စိတ်ထက် သန်စွာပြောခဲ့၏။ မိသားစုဆင်းရဲမှုဒဏ်မှလွတ်ရန်သွေ အချို့ကို သူလုပ်ကိုင်ရှာဖွေနိုင်ခဲ့သည့် အတွက်စိတ်တက်ကြွလျှက်ရှိ၏။ ကြင်နာသောမိခင်က “ဒါနဲ့သားဘာလုပ်ချင်သလဲ” ဟုမေးလိုက် ၏။သူက“အမေ ခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင်လက်တင်သဒ္ဒါစာအုပ်
တစ်အုပ်ကျွန်တော်ဝယ်ချင်ပါတယ်” ဟုမဝံ့မရဲပြန်ပြောခဲ့၏။ ဆင်းရဲမှု ကြောင့်ကျောင်းမနေနိုင်သော်လည်း ပညာရှာ ရန်သူ စိတ်အားထက်သန်ခဲ့၏။
ငယ်စဉ်ဘဝ
ဒေးဗစ်လစ်ဗင်းစတုန်းကို ၁၈၁၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၁၉)ရက်နေ့တွင်စကော့ တလန်ပြည် ၌မွေးဖွားခဲ့၏။ သူ့မိဘများမှာစိတ်အားထက်သန်သောခရစ်ယာန်များဖြစ်ကြ၏။ သူငယ်စဉ်ကပင် မိဘများထံမှ ခရစ်ယာန်အ သက်ရှင်မှုသင်ခန်းစာများကိုရရှိခဲ့၏။ သူသည်ကျမ်းစာကိုစိတ် ထက်သန်စွာလေ့ လာပြီးအသက် (၉)နှစ်အရွယ်၌ ဆာလံကျမ်းအခန်းကြီး(၁၁၉) တစ်ခန်းလုံးကိုအလွတ်ရွတ်ဆိုနိုင်ခဲ့၏။ ကျွန်ုပ်တို့သိခဲ့ပြီးဖြစ် တဲ့အတိုင်းဆင်းရဲလွန်း ၍သူကျောင်းမတက်နိုင်ခဲ့ချေ။ အသက်(၁၀)နှစ်အရွယ်တွင်ချည်စက် တစ်ခု၌အလုပ် လုပ်ရန်သွားခဲ့၏။ မနက်(၆) နာရီမှ ည(၈)နာရီအထိအလုပ်လုပ်ခဲ့ရ၏။ သူအလုပ်လုပ်စဉ်လက်တင်စာအုပ်ကို သူ့အနီး၌ဖွင့်ထားပြီးလေ့လာခဲ့ ၏။ ထို့်နောက်အိမ်ပြန်ရောက်၍ပင် ပန်းသော်လည်း ညသန်းခေါင်တိုင်စာကိုလေ့လာခဲ့၏။
သူ၏ကြိုးစားမှုကြောင့်လက်တင်ဘာသာစကားကောင်းစွာတတ်ကျွမ်းခဲ့ပြီး သိပ္ပံပညာကိုစတင်လေ့လာ ခဲ့၏။ အလုပ်ကိုကောင်းမွန်စွာလုပ်ကာအရည်အချင်းပြည့်ဝသောကြောင့် စက်ရုံ၌ရာထူးတိုးမြှင့်ခံ ရပြီးလစာလည်း များများရခဲ့၏။ ဤသို့ဖြင့်နွေရာသီ၌အလုပ်လုပ်ပြီး၊ ဆောင်းရာသီ၌ဂရိ ဘာသာစကားနှင့်ဆေးပညာ ကိုလေ့လာ နိုင်ခဲ့၏။ နွေရာသီ၌အလုပ်လုပ်လျက်သီသြလော်ဂျီ ပညာကိုလေ့လာခဲ့၏။ သူ့ပညာရေးအတွက်မည်သူတစ်ဦး တစ်ယောက်ထံမျှအကူအညီမရခဲ့ချေ။ ဤပင်ပန်းခက်ခဲသောအချိန်များက လာမည့်သူပအသက်တာအတွက် ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်ပေးခဲ့၏။
သူ့၌ကစားချိန်မရှိခဲ့ပဲ၊ သူ့အိမ်အနီး၌စီးဆင်းနေသောမြစ်အနီး တွင်လမ်းလျှောက်ရခြင်းကို သူနှစ်သက်ခဲ့ ၏။ငှက်ကလေးများ၊ ပန်းပွင့်များနှင့်ကျောက် တုံးများစသည့်သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုအနီး ကပ်လေ့လာကြည့်ရှု သူတစ်ဦးဖြစ်၏။ ခရီးသွားမှတ်တမ်းစာအုပ်များကိုဖတ်ရှုရန် သူနှစ်သက်မြတ်နိုးခဲ့၏။ သို့ရာတွင် သမ္မာကျမ်းစာကို အလွန်ဖတ်ရှုခဲ့၏။ သမ္မာကျမ်းစာကို ချစ်မြတ်နိုးခြင်းစိတ်ကနောင်တွင် သမ္မာကျမ်းစာသာလျှင်သူ့အဖော်မွန်ဖြစ်၍ အသက်တာကိုများစွာ အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက်သို့ခေါ်တော်မူခြင်း
အသက်(၂၀)တွင်ခရစ်တော်ကိုသူ၏ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် လက်ခံပြီးအခြားတိုင်းနိုင်ငံများ၌သာသနာပြု တစ်ဦးဖြစ်လာရန်ဆက်ကပ်အပ်နှံခဲ့၏။ ဂျာမန်သာသနာပြုတစ်ဦးက တရုတ်ပြည်၌ဆေးကုသပေး ကာသာသနာ ပြုမည့်သူများလိုအပ်ကြောင်း သူ့ထံစာရေးသားခဲ့သောကြောင့်ဆေး ပညာရပ်များလေ့လာ ခဲ့ပြီးတရုတ်ပြည်သို့ သွားရောက်အမှုတော်ဆောင်ရန်လစ်ဗင်း စတုန်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဆေးပညာရပ်များကို (၂)ျနှစ်မျှလေ့လာပြီး တရုတ်ပြည်သို့သွားရန်စီစဉ်ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင်ဘုရားသခင်၌သူ့အတွက် အခြားသော အကြံအစည်တော်များရှိခဲ့ ၏။ဘုရားသခင်လက်တော်ထဲ သို့အပ်နှံသောမိမိတို့၏အကြံ အစည်များကလောကီအရာများ အတွက်မဟုတ်လျှင် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ပြည့်စုံလာပေမည်။ တရုတ်ပြည်၌စစ်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် လစ်ဗင်းစတုန်းသည် တရုတ်ပြည် သို့မသွားရောက်နိုင်ခဲ့ချေ။
ဘုရားသခင်၏လမ်းပြပဲ့ပြင်မှုကိုစောင့်စားနေစဉ် အာဖရိကတိုက်၌ သာသနာပြုနေသော သူရောဘတ်မို ဖက်သည်အင်္ဂလန်ပြည်သို့ရောက် လာပြီးအာဖရိကတိုက်၏လိုအပ် ချက်များကိုပြောခဲ့၏။ လစ်ဗင်းစတုန်းသည်သူ နှင့်စကားပြောခဲ့၏။ မိုဖက်က“လောက၌မျှော်လင့်ချက်မရှိသူ၊ ဘုရားသခင်ကိုမသိသူ၊ ခရစ်တော်ကိုမရရှိသူများ ၏ရွာပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်ကိုကျွနု်ပ်မြင်ပ်သည်။” ဟူသောအချက်ကလစ်ဗင်းစတုန်းကိုအာဖရိ ကတိုက်သို့ သွားရန်ဆုံးဖြတ်စေခဲ့ပါသည်။ ကြယ်များကိုလေ့လာကြည့်ရှုခြင်း အားဖြင့်ခရီးလမ်းကြောင်း ကိုရှာဖွေရကြောင်းသူ လေ့လာခဲ့၏။ ဤအရာကနောင်တွင်အလွန် မဲမှောင်သည့်တောအုပ်ကြီး အတွင်းခရီးလမ်းကြောင်းများရှာဖွေရန်အ သုံးဝင်ခဲ့သည်။
မဲမှောင်သောအာဖရိကတိုက်ကြီးပေါ်၌ ကိတ်တောင်းအရပ်မှရောဘတ်မိုဖက်အမှုတော်ဆောင်သည့်ကုဂုမန်အရပ်သို့ရောက်ရန်နွားလှည်းဖြင့် မိုင်(၇၀၀)ခန့်ခရီးပြုခဲ့ရ၏။သူ့အားဘုရားသခင်လုပ်ဆောင်စေလိုသောကြီးမားသည့်အမှုတော်ကို သူနားလည်သ ဘောပေါက်လာခဲ့၏။ ဧဝံဂေလိတရားအတွက်တံခါးဖွင့်ရန်မည်သူမျှမသွားရောက်ခဲ့ဖူးသည့်အာဖရိကတိုက်အ လယ်ဗဟိုသို့သွားရောက်ရန်သူဆန္ဒရှိခဲ့၏။အခြားမည်သူမျှမလုပ်ဖူးသောအလုပ်ကိုသူ့အား ဘုရားသခင်ခိုင်းစေ ကြောင်းယုံကြည်ခဲ့၏။ အာဖရိကတိုက်တောနက်ကြီးအတွင်းပိုင်း၌နေထိုင်ပြီးဧဝံဂေလိတရားမကြားသိရသေး သူများစွာရှိသည့်အတွက်လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ခြင်္သေ့များလိုက်ဖမ်းခြင်း
လစ်ဗင်းစတုန်းသည် လှပသောမက်ဘေ့ာဆာချိုင့်ဝှမ်းအရပ်ကိုတွေ့ပြီးထိုအရပ်၌(၃)နှစ်မျှနေထိုင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့၏။ ရောဘတ် မိုဖက်၏ သမီးဖြစ် သူမေရီမိုဖက်နှင့်လက်ထပ်ခဲ့၏။ မက်ဘော့ဆာအရပ်၌လူနှင့်ကျွဲနွား များကိုကိုက်သတ်ကာဒုက္ခပေးနေသော ခြင်္သေ့များစွာရှိသည်။ ခြင်္သေ့များကိုဖယ်ရှားရန် လာရောက်အကူအညီ တောင်းကြသည်။ခြင်္သေ့တစ်ကောင်သတ်နိုင်လျှင်အခြားခြင်္သေ့များ လည်းထွက်ပြေးကြမည်ကိုသူသိသော ကြောင့်အာဖရိကလူအချို့ကိုခေါ်ပြီးခြင်္သေ့ဖမ်း (အမဲလိုက်)ထွက်ခဲ့သြ၏။ သူပစ်လိုက်၍ထိသွားသောခြင်္သေ့ကသူ့ အပေါ်ခုန်အုပ်ကာသူ့ပခုံးကိုကုတ်ဖြဲတော့၏။ သူနှင့်အတူပါလာသောသူများကထိုခြင်္သေ့ကိုသေအောင်သတ်ပစ် လိုက်ကြ၏။ ခြင်္သေ့ကုတ်ဖဲ့သည့်ဒဏ်ရာပြင်းထန်ပြီးအနာပျောက်ရန်အချိန်အတော်ကြာခဲ့၏။ သူပလက်မောင်းမ စွမ်းမသန်ဖြစ်ရပြီး အမာရွတ်များမှာသေရာပါခဲ့၏။ သို့ရာတွင်ထိုအမာရွတ်များက နောင်အခါသူ၏ကိုယ်ခန္ဓာဖြစ် ကြောင်းမှတ်မိစေမည့်အမှတ်အသားဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုအရပ်မှအာဖရိကလူမျိုးများစွာခရစ်တော်ကိုယုံကြည်လက်ခံခဲ့ ပြီးလစ်ဗင်းစတုန်းလည်းထိုအရပ်၌ကောင်းစွာနေထိုင်နိုင်ခဲ့၏။
မြောက်ပိုင်းသို့ရွှေ့ပြောင်းခြင်း
ရေရှားပါးသောကြောင့်ထိုအရပ်၌အစာရေစာခေါင်းပါးခြင်းကပ်ကျရောက်ခဲ့၏။
အခြားလူများကဲ့သို့လစ်ဗင်းစတုန်းလည်းတစ်ခါတစ်ရံနှံကောင်နှင့် ဖားများကိုစားသောက်ခဲ့ရ၏။ မြောက်ပိုင်းအ ရပ်ဒေသတစ်ခုသို့ရွှေ့ပြောင်းရန်သူရှာဖွေလျက်ရှိ၏။ ယခင်ကမဖြတ်ကျော်ဖူးသောကြီးမားကျယ်ပြန့်သောသဲ ကန္တာရကိုဖြတ်ကျော်ရန်ရှိကြောင်းသူကြားခဲ့ရ၏။ ကန္တာရသည်မိုင်(၃၀၀)ခန့်ရှိသည်။ ထိုသဲကန္တာရကိုကျော်ဖြတ် ရန်ခရီးအစပြုခဲ့ပြီး မကြာခဏရေဆာငတ်၏။ တစ်ကြိမ်၌ထိုအရပ်နေသည့်“ခြုံထူသောအရပ်သား”ဟုခေါ်သော လူတစ်ဦးကရေးလာပေးခဲ့၏။ ထိုရေသည် ငှက်ကုလားအုပ်ဥထဲ၌သိုထားပြီးသဲထဲ၌နှစ်မြုပ်ကာသိမ်းဆည်းထား သောရေဖြစ်၏။ နောက်ဆုံး ငမ်မီရေအိုင်ကြီးရှိရာသို့သူရောက်ခဲ့၏။ ထိုအိုင်ကြီးမှာပထဝီဝင်သဘောအရဥရောပ တိုက်သားများထဲ့မှသူပထမဆုံးတွေ့ရှိခြင်းဖြစ်သည်။
တောင်အာဖရှကတိုက်တွင်အခြေစိုက်နေထိုင်ကာကျွန်ကုန်ကူးလျက်ရှိသည့်ဒတ်ချ်လူမျိုးများနှင့် အယူ သည်းသည့်ဒေသခ့လူမျိုးများ၏အန္တရာယ်အသွယ်သွယ်ကြားမှခရီးပြုရွှေ့ပြောင်းခဲ့၏။ ဒတ်ချ်ကျွန်ကုန်ကူးခြင်းကို တားဆီးသဖြင့်သူအားမုန်းတီးနေသောဒတ်ချ်လူမျိုးများသူ၏ အဝတ်အစားများ၊ အိမ်ထောင်ပရိဘောဂများကို လုယက်သယ်ဆောင်သွားပြီး စာအုပ်များနှင့်ဆေးများကိုဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင်ဆက်လက်ခရီးပြုခဲ့ ရာအာဖရိကတိုက်အလယ်ဗဟိုရှိဇမ်ဘက်ဇီမြစ်ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုနေရာ၌အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်စေသော ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်ပွားလျက်ရှိသဖြင့် အခြေချနေထိုင်အလုပ်လုပ်ရန်မတတ်စွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။
တစ်ဦးတည်းခရီးပြုခြင်း
ဆက်လက်၍ခရီးထွက်လျှင်ဇနီးနှင့်သားသမီးများအတွက်အလွန်အန္တရာယ်ရှိသောကြောင့်သူတို့ကို အင်္ဂလန်ပြည်သို့ပြန်ပို့ပြီး တစ်ဦးတည်းခရီးဆက်ခဲ့၏။ ခရစ်တော်နှင့်အတူကိုယ်တော်အတွက်သာအစေခံဆက် ကပ်လိုသည့်နှိုးဆော်မှုကြောင့်အာဖရိကတိုက်တောနက်ကြီးများထဲသို့သူတစ်ဦး တည်းဆက်လက်တိုးဝင်ခရီးပြု ခဲ့၏။ အာဖရိကတိုက်အလယ်ဗဟိုကိုဖြတ်ကျော်လျက်အရှေ့မှအနောက်ဘက်သို့ခရီးပြုရန်(၁၈၅၅)ခုနှစ်မှ (၁၈၅၆)အတွင်းနယ်မြေရှာဖွေမှုခရီးစဉ်ပြုလုပ်ခဲ့၏။သူ့ခရီးစဉ်အတွင်းလူဖြူတစ်ဦးကိုတစ် ခါမျှမမြင်ဖူးသေးသော အာဖရိကလူမျိုးများစွာကိုတွေ့ဆုံခဲ့ရ၏။ သူ၌ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့်သနားခြင်းကရုဏာစိတ်သဘောရှိသောကြောင့် အာဖရိကတိုင်းရင်းသားများ ၏ရင်းနှီးချစ်ခင်မှုကိုရရှိခဲ့၏။ သူတို့အကြား၌နေထိုင်စဉ်ကာလ၌ဟောပြောသက် သေခံကာဆေးဝါးကုသအကူအညီပေးခဲ့၏။
အချို့သောလူမျိုးစုများက သူ့အားရိုင်းပျစွာဆက်ဆံခဲ့ပြီးတစ်ခါတစ်ရံ အသက်အန္တရာယ်ပင်ကြုံတွေ့ခဲ့ ရ၏။
ကျွန်ကုန်ကူးခြင်း ဤခရီးစဉ်၌ကျွန်ကုန်ကုူးခြင်း၏ကြောက်မက်ဖွယ်ဆိုးကျိုးများကိုလစ်ဗင်းစတုန်းမမျှော်လင့်ပြတွေ့ခဲ့ရ၏။ ရွာများကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးရွာသားများကိုနှိမ်နှင်းကာယောင်္ကျား၊မိန်းမ၊ခလေးသူငယ်များကို ကျွန်အဖြစ်ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြ၏။ ရွာကိုမီးရှို့ခဲ့ပြီးသူတို့၏လယ်ပင်း၌ကြီးမားသည့်သစ်တုံးများဖြင့်ချည် နှောင်ကာတော နက်ကြီးများအတိုင်းလမ်းလျှောက်စေ၏။ လမ်းခရီး၌ဒဏ်ရာရသူ၊ ဖျားနာသူများကိုသေဆုံးစေ ရန်ထားပစ်ခဲ့၏။ တောတွင်းလူ့အရိုးချောင်းများပြန့်ကြဲနေသည်ကိုမကြာခဏတွေ့မြင်ရ၏။ စည်ပင်ကြွယ်ဝသော ရွာသူကြီးများလည်းကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်းခြောက်ခြောက်သွေ့သွေ့ဖြစ်ခဲ့ရ၏။ ဤအချက်ကလစ် ဗင်းစတုန်း၏စိတ်နှလုံးကိုထိခိုက်စေခဲ့၏။ ဤအရာကို“အာဖရိက၏ဟင်းလင်းပြင်အနာ”ဟုခေါ်ခဲ့ပြီးအမြစ်မှုနှုတ် ပစ်ရန်သံဓိဠာန်ချခဲ့၏။ ဆုံးဖြတ်ချက်အောင်မြင်ရန်နှင့်အာဖရိကတောနက်အတွင်းပိုင်းအရပ်များ၌“လမ်းကို ရှာတွေ့သူ”အဖြစ်သူခံယူ၏။တစ်ခါတစ်ရံဒေသခံတိုင်းရင်းသားများကသူ့အားကျွန်ကုန်ကူးသူဟုထင်မှတ်ကာ အန္တရာယ်ပြုရန်ပင်ကြိုးစားခဲ့သေး၏။
ခက်ခဲမှုများ
လစ်ဗင်းစတုန်းအားဖြင့်ခရစ်တော်ကိုပထမဆုံးယုံကြည်လက်ခံပြောင်းလဲလာသည့် အာဖရိ ကအကြီး အကဲတစ်ဦးကသူ့အားဤသို့မေးဖူးခဲ့၏။ “ဒီအကြောင်းတွေကို သင့်တိုင်းပြည်မှလူတွေက အရင် ဘာဖြစ်လို့လာမ ပြောတာလဲ။ ကျွန်တော်တို့ဘိုးဘေးတွေလည်းခင် ဗျားပြောပြတာတွေကို တစ်ယောက် မျှမကြားခဲ့ရပဲသေဆုံးကုန် ခဲ့ပြီ၊ ဘာကြောင့်ဒီလိုဖြစ်ရတာလဲ။ ”ဤမေးခွန်းကသူ့အသက်တာအားများစွာ လွှမ်းမိုးသက်ရောက်ခဲ့ပြီး အာဖရိက တောနက်ပိုင်းရှိရာပေါင်းများ စွာသောလူမျိုးစုများဧဝံဂေလိ တရား များကြား ရမည့်လမ်းကြောင်းပေါ်သို့သူ့အားအမြဲ တစေတွန်းပို့လျက်ရှိ၏။ သို့ရာတွင်ဤ ကိစ္စသည်မလွယ် ကူချေ။ သူ့အဝတ်အစားများစုတ်ပြတ်သတ်ကာသူ့ခြေ ထောက်များလည်း(အရည်ကြည်ဖုများ) ဖြင့်ဖူးရောင်နေတော့၏။ သူ့ခန္ဒာကိုယ်ရှိအနာများကြောင့်နာကျင်စွာေ၀ ဒနာခံစားရ၏။ တစ်ခါတစ်ရံဒေသခံတိုင်းရင်းသား များကသူ့အားအစားအစာ မရောင်း၍အစာငတ်ခဲ့ရသော အချိန် များလည်းရှိခဲ့၏။ တချို့အချိန်များ၌သစ်ပင်အမြစ်များနှင့်ငှက်စားသော အစေ့လေးများ ကိုစားသောက်ခဲ့ရပြီး မြေ ကြီးပေါ်အိပ်စက်ခဲ့ရ၏။ (၃၁)ကြိမ်ဖျားနာခဲ့ပြီး အရိုးပေါ်အရေတင်အခြေအနေထိဖြစ်ခဲ့၏။ အဖျားကြီးသောအချိန် များ၌သူ့မိတ်ဆွေများ၏အမည်များနှင့်နေ့ရက်များကိုပင်မမှတ်မိနိုင်ဖြစ်ခဲ့၏။ သို့ရာတွင်သူ့အားမည်သည့်အရာကမျှစိတ်ဓါတ်ကျရန်မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ချေ။ ခွန်အားရရန်သမ္မာကျမ်းကိုမကြာခဏဖတ်ရှုခဲ့ပြီးသူ၏ကိုယ်ရေးမှတ် တမ်း၌“သခင်ဘုရား၌ကျွနု်ပ်ကိုကျွနု်ပ်ပြန်အားပေးရ၏။”ဟုရေးသားခဲ့၏။(၁ ရာ ၃၀း၆) ရှေ့ဆက်ရန်ပြင်ဆင်ထား သောမည်သည့်နေရာမဆိုသွားဖို့ဆန္ဒရှိသညဟြုသူပြောခဲ့ဖူးသည်။ “ကျွန်ကုန်ကူးသူများအရောက်သွားနိုင်သော နေရာသို့သာသနာပြုများကိုခရစ်တေ်ာ ၏မေတ္တာတော်ကခေါ်ဆောင်မသွားနိုင်ဘဲနေမလား”ဟုစိတ်ချစွာမျှော် လင့်သည်။
ဂုဏ်ပြုခံရခြင်း အာဖရိကတိုက်ရှိမြစ်များ၊အိုင်များကိုလစ်ဗင်းစတုန်းရှာဖွေတွေ့ရှိသဖြင့်သူ့အားလူသိများလာခဲ့၏။ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများက“အသံမြည်သောမီးခိုး”ဟုခေါ်ပြီးသူတို့မချဉ်းကပ်ရဲသည့်ဗစ်တိုးရီးယားရေတံခွန် ကိုသူရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သူသည်အာဖရိကတိုက်၌(၁၆)နှစ်ကြာပြီးခရီးမိုင်(၉၀၀၀) ခန့်ကိုအများအားဖြင့်ခြေ လျင်(သို့မဟုတ်)လှေဖြင့်သွားခဲ့ရ၏။ သူ၏ရှာဖွေတေ့ွ ရှိမှုများကိုအသိ အမှတ်ပြုသောအနေဖြင့်ရွှေတံဆိပ်များနှင့် ဂုဏ်ထုူးဆောင်ဘွဲ့များကိုသူ့အားပေးအပ်ချီးမြှင့်ဂုဏ်ပြုခဲ့၏။ သူဆစာပြောဝေငှ ချက်များကိုနားထောင်ရန်နှင့်သူ့ အားတွေ့ဆုံရန်လူပရိတ် သတ်များစွာ လာရောက်ကြသည်။ သူကိုယ်တိုင်လည်းသူ့ခရီးမာျးအကြောင်းစာအုပ်တစ် အုပ်ရေးသားခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက်သို့နောက်တစ်ကြိမ်
အစိုးရအရာရှိတစ်ဦးအနေဖြင့်အာဖရိကတိုက်သို့လစ်ဗင်းစတုန်းပြန်သွားခဲ့၏။ သို့သော် သာသနာပြုအ လုပ်နှင့်နယ်မြေသစ်ရှာဖွေေးအလုပ်တို့ကိုလွတ်လပ်စွာလုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိ၏။ ယခုအချိန်တွင်သူ့အားကူညီမည့်သူများ စွာရှိခဲ့သည်။ သို့သော်လည်းထိုသူများမှာတစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက်ဖျားနာပြီးသူ့ထံမှခွဲခွာသွားခဲ့၏။ ဤနေရာ သစ်၌(၃)လမျှနေပြီးနောက်သူ့ဇနီးသည်လည်းဖျားနာဝေဒနာဖြင့်အသက်ဆုံးပါးခဲ့၏။ သူမအားသစ်ပင်တစ်ပင် အောက်၌သင်္ဂြိုလ်ခဲ့၏။ ခရီးစဉ်အစပိုင်း၌ပင်အာဖရိကတိုက်၌သူ၏သမီးငယ်လေးတစ်ဦးအားသူကိုယ်တိုင် သင်္ဂြိုလ်ပေးခဲ့ရ၏။ဤအချိန်သည်သူ့အတွက်အလွန်ကြီးမားသည့်ဝန်သဖွယ်ဖြစ်ခဲ့၏။ “ဤလေးလံသောရိုက်ခတ် ချက်ကကျွန်ုပ်ကိုစိတ်ပျက်စေပြီး အရှုံးခံရန်လုပ်ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်၊ ဘုရားသခင်၌ကျွနု်ပ်ကိုယ်ကျွနု်ပ်အား ပေးပြီးရှေ့သို့ဆက်သွားမည်”ဟူ၍ဖြစ်၏။
သူ့အသက်တာအတွက်အန္တရာယ်များလည်းရှိခဲ့၏။တစ်ကြိမ်တွင်ကြံ့တစ်ကောင်အရှိန်ဖြင့်ပြေးလာပြီး သူ့အနားရောက်သောအခါရုတ်တရက်ရပ်တန့်သွား၏။ ဤအရာကားဘုရားသခင်ကာကွယ်ပေးခြင်းပေတည်း။ နောက်တစ်ကြိမ်တွင် အာဖရိကလူမျိုးတစ်ဦးက (၁၀)ကိုက်ခန့်အကွာမှလှံဖြင့်ပစ်ပေါက်လိုက်ရာသူ့လည်ပင်းနား မှဖြတ်ကာသစ်ပင်တစ်ပင်၌စိုက်သွား၏။ဘုရားသခင်သည်သူနှင့်အတူတစ်ချိန်လုံးရှိတော်မူ၏။ သူပြောသကဲ့သို့ ပင်အလုပ်ပြီးသည့်တိုင်အောင်သူ့အသက်တာသည်အံ့သြဖွယ်ဖြစ်ခဲ့၏။
သူ့အားအရာရှိအဖြစ်ခန့်အပ်စေလွှတ်ခဲ့သောဗြိတိသျှအစိုးရသည်ကျွန်ကုန်သည်များ၏လွှမ်းမိုးမှုခံရကာ သူ့အားလစာရပ်ဆိုင်းခဲ့၏။သူသည်အင်္ဂလန်ပြည်ပြန်ရန်ရှိခဲ့၏။ သို့သော်မကြာမီပင်ဘုရားသခင်သည်သူ့မိတ်ဆွေ များ၏ထောက်ပံ့ခြင်းအားဖြင့်အခြားလမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးလိုက်ခြင်းကြောင့် လစ်ဗစ်စတုန်းအင်္ဂလန်ပြည်သို့ဘယ် တော့မှပြန်မသွားခဲ့တော့ချေ။
နောက်ဆုံးခရီးထွက်ခြင်း
အာဖရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းသို့လစ်ဗင်းစတုန်းထပ်မံသွားရောက်ခဲ့၏။ ယခုသူသည် အသက်(၆၀) အရွယ် ရှိပြီ။သူ၏တောတွင်းခရီးပြုခဲ့သည့်နှစ် များကိုကြည့်လျှင်သူ့အစေခံ ကျွန်များ၏သစ္စာမရှိမှု များဖြင့်ပြည့်လျက်နေ၏။ သူ့ကိုပို့ပေးသောအရာများနှင့်စာများ လည်းအခိုးခံရ၏။သူပိုင်စ္စည်းအချို့ ကိုအာရပ်ကုန်သည်တစ်ဦးထံအပ်နှံခဲ့ပြီး လစ်ဗင်းစတုန်းသတင်းဘာမျှမကြား၇သောအခါ ထိုသူကအားလုံး ကိုရောင်းစားလိုက်၏။ ရင်းနှီးမှုမရှိသောအာဖ ရိကလူမျိုးများအကြားစားစရာနှင့်အဝတ်မရှိဘဲ သူတောင်း စားတစ်ယောက်ကဲ့သို့လစ်ဗင်းစတုန်းနေထိုင်ခဲ့ရ၏။ သူရေးသောစာအားလုံးလည်းရိုင်းစိုင်းသော ကျွန်ကုန်သည်များ၏ခိုးယူဖျက်ဆီးခြင်းခံခဲ့ရ၏။
သူ့ဆေးသေတ္တာလေးပင်မကျန်တော့ချေ။ ထို့ကြောင့်သူ့ကိုယ်သူပြန်၍ဆေးမကုနိုင်တော့ချေ။အဆက် သွယ်များအားလုံးပြတ်တောက်ကုန်၏။ သူသေပြီဟုထင်မှတ်ခဲ့ကြ၏။ သို့ရာတွင်ဘုရားသခင်သည်ဒေးဗစ်လစ် ဗင်းစတုန်းကိုမမေ့ခဲ့ချေ။
နယူးရော့်ခ်စေတမန်စာစောင်၏အယ်ဒီတာအမေရိကန်သတင်းစာတည်းဖြတ်သူက လစ်ဗင်းစတုန်း သတင်းစုံစမ်းရန်ဟင်နရီစတန်လီအားစေလွှတ်ခဲ့၏။ လပေါင်းများစွာခရီးနှင်ခဲ့ပြီးနောက်စတန်လီသည် လစ်ဗင်း စတုန်းကိုယူဂျီဂျီအရပ်၌တွေ့ခဲ့၏။သူယူခဲ့သောအစားအစာနှင့်ဆေးဝါးများကလစ်ဗင်းစတုန်း ကိုပြန်လည်ကျန်းမာ သန်စွမ်းစေခဲ့၏။ စတန်လီသည် လစ်ဗင်းစတုန်းနှင့်အတူလပေါင်းများစွာနေထိုင်ခဲ့၏။ ထိုလများအတွင်းခရစ် တော်နှင့်တူသောလစ်ဗင်းစတုန်း၏ အသက်တာက သူ့အတွက်စိန်ခေါ် ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့၏။
သူပြန်လာသောအခါ ဘုရားမဲ့တစ်ဦးအဖြစ်မှယုံကြည်သူတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့၏။ မိမိတိုင်းပြည်သို့ပြန်၍ ကျော်ကြားမှုနှင့်စည်းစိမ်ခံစားမှုရရှိရန်အတွက် လစ်ဗင်းစတုန်းကိုဖြောင့်ဖြသွေးဆောင်ရန် စတန်လီကြိုးစားခဲ့ သေး၏။ သို့ရာတွင်လစ်ဗင်းစတုန်းကအလုပ်မပြီးသေးသောကြောင့် ပြန်ရန်ငြင်းပယ်ခဲ့၏။
တစ်နှစ်ခန့်လစ်ဗင်းစတုန်းထပ်၍ခရီးပြုခဲ့၏။ သူသည်ပို၍အားနည်းလာခဲ့၏။ သူ၌သစ္စာ ရှိသောအာဖရိက လူမျိုးမိတ်ဆွေအချို့ရှိပြီးသူတို့ကထမ်းစင်ဖြင့်သယ်ဆောင်ပေး၏။ မိုးကြီးစွာရွာသွန်းခဲ့ပြီး သူ့အဖျားရောဂါလည်း တိုးပွားခဲ့၏။
သူကိုယ်ရေးရာဇဝင်မှတ်တမ်းကိုပင်ခဲယဉ်းစွာရေးခဲ့ရ၏။ အာဖရိကလူငယ်များက သူ့ကိုချစ်ခင် လျက် စောင့်ရှောက်ခဲ့ကြ၏။ သူ့အသက်နှင့်ခွန်အားလည်းတဖြည်းဖြည်းဒီရေကဲ့သို့ကျဆင်းခဲ့၏။ တဲအိမ် တစ်ခုအတွင်း ၌ထားပေးပြီးကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်ခဲ့ကြ၏။
(၁၈၇၃)ခုနှစ်၊ မေလ၏တစ်ခုသောနံနက်ခင်း၌သူ၏တဲထဲသို့ဝင်ကြည့်လိုက်သောအခါ အိပ်ယာကုတင် နံဘေး၌ဒူးထောက်လျက်ခေါင်းအုံးပေါ် တွင်လက်ထောက်ကာဆုတောင်း သည့်အနေ အထားဖြင့်အသက်ဆုံး လျက်ရှိကြောင်းတွေ့မြင်ခဲ့ရကြရသည်။ ဤဆုတောင်းသည့်အနေ အထာဖြင့် သူ့ကိုတွေ့ရသည်မှာ သံသယဖြစ်စ ရာမလိုပေ။သေသည့်တိုင်အောင်အာဖရိ ကတိုက်ရှိပျောက်ဆုံး ဝိညာဉ်မျာအတွက်သူဆုတောင်းနေခဲ့ပေလိမ့်မည်။
သစ္စာရှိသောအာဖရိကလူမျိုးများက သူ့နှလုံးကိုအာဖရိကတိုက်၌မြှုပ်နှံပြီးအလောင်း ကိုမိုင် (၉၀၀)ခန့် ဝေးသောကမ်းခြေသို့သယ်ဆောင်ခဲ့ကြ၏။ အမွှေးရနံ့များလိမ်းကျံပြီးနောက် အင်္ဂလန်ပြည် သို့သယ်ယူခဲ့ကြ၏။ ခြင်္သေ့ကုတ်ဖဲ့သောကြောင့်ရခဲ့သည့်အမာရွတ်အားဖြင့် သူ့အား လစ်ဗင်းစတုန်းဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသိသာစေ ခဲ့၏။အင်္ဂလန်ပြည်ရှိကျော်ကြား သူမျာနှင့်လူဂုဏ် တန်များကိုသင်္ဂြိုသောဝက်မင်စတာဘုရားရှိခိုးကျောင်းဝင်း၌ လစ်ဗင်းစတုန်းကိုသင်္ဂြိုလ်ခဲ့၏။ ထောင်ပေါင်းများစွာသောလူပရိတ်သတ်တို့သည်သူ့ကိုလေးစားသောအားဖြင့် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းသို့လာရောက်ခဲ့ကြ၏။
ပရိတ်သတ်ထဲ့မှဆင်းရဲနွမ်းပါးသာအဝတ်အစားဝတ်ထားသည့်အသက်ကြီးသောအဖိုးအိုတစ်ဦးက ယူကျုံးမရအောင်ငိုကျွေးနေ၏။ အဘယ့်ကြောင့်ငိုနေကြောင်းေ မးသောအခါ၊“ဒေးဗစ်နဲ့ငါတရွာထဲ သားတွေဖြစ် တယ်၊တနင်္ဂနွေဓမ္မပညာကျောင်းမှာအတူတူကြီးပြင်းခဲ့တယ်။ စက်ရုံတစ်ရုံ အတူအလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့သူ ကဘုရားသခင်လမ်းကိုရွေးချယ်ခဲ့ပြီး ငါကကိုယ့်လမ်း ကိုယ်ရွေးချယ်ပြီးအသက်ရှင်ခဲ့တယ်၊ အခုတော့လစ်လျ ရှုခံရပြီးလူမသိတဲ့လူဖြစ်တယ်။ ဂုဏ်ပြုခြင်းမခံရတဲ့သူဖြစ်တယ်။ငါ့ရှေ့ဆက်ဘာမှရှာစရာမရှိဘူး၊ အရက်သမား ရဲ့လမ်းဆုံးက သချိုၤင်းပဲရှိတော့တယ်။”ဟုပြန်ပြောခဲ့၏။
ဘုရားသခင်က “င့ါကိုချီးမြှောက်သောသူတို့ကို ငါချီးမြှောက်မည်၊ င့ါ ကိုမထီမဲ့မြင်ပြုသောသူတို့သည် ဂုဏ်အသရေပျက်ရကြလိမ့်မည်”ဖြစ်၏။ (၁ ရာ ၂း၃၀)။
လစ်ဗင်းစတုန်းသည်ဘုရားသခင်ကိုချီးမြောက်ခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်ကလည်းသူ့ကိုချီးမြှောက်ခဲ့၏။ ယနေ့အချိန်တွင်အာဖရိကတိုက်၌ရာပေါင်းများစွာသောသာသနာပြုများအမှုတော်ဆောင်လျက်ရှိကြပြီး အာဖရိကတိုက်၏အလယ်ပိုင်းသို့တိုင်ဧဝံဂေလိတရားရောက်ရှိပြန့်နှံ့နေပြီဖြစ်၏။ ကျွန်ကုန်ကူးခြင်းတို့ကိုလည်း အမြစ်မှဆွဲနှုတ်ပစ်လိုက်ကြ၏။
blog.shwecanaan.com
လမ္းေၾကာင္းရွာေတြ႔သူ
ေဒးဗစ္လစ္ဗင္းစတုန္း (David Livingstone)(၁၈၁၃ - ၁၈၇၃)
“အေမ ဒါကၽြန္ေတာ္တစ္ပါတ္အတြင္းရွာႏုိင္ခဲ့တဲ့အရာပဲ” ဟုေဒးဗစ္သည္သူ႔မိခင္ေပါင္ေပၚေငြအနည္း တင္လ်က္ စိတ္ထက္ သန္စြာေျပာခဲ့၏။ မိသားစုဆင္းရဲမႈဒဏ္မွလြတ္ရန္ေသြ အခ်ဳိ႕ကုိ သူလုပ္ကိုင္ရွာေဖြႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္စိတ္တက္ႀကြလွ်က္ရွိ၏။ ၾကင္နာေသာမိခင္က “ဒါနဲ႔သားဘာလုပ္ခ်င္သလဲ” ဟုေမးလိုက္ ၏။သူက“အေမ ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္လက္တင္သဒၵါစာအုပ္
တစ္အုပ္ကၽြန္ေတာ္၀ယ္ခ်င္ပါတယ္” ဟုမ၀ံ့မရဲျပန္ေျပာခဲ့၏။ ဆင္းရဲမႈ ေၾကာင့္ေက်ာင္းမေနႏိုင္ေသာ္လညး္ ပညာရွာ ရန္သူ စိ္တ္အားထက္သန္ခဲ့၏။
ငယ္စဥ္ဘ၀
ေဒးဗစ္လစ္ဗင္းစတုန္းကို ၁၈၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၉)ရက္ေန႔တြင္စေကာ့ တလန္ျပည္ ၌ေမြးဖြားခဲ့၏။ သူ႔မိဘမ်ားမွာစိတ္အားထက္သန္ေသာခရစ္ယာန္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သူငယ္စဥ္ကပင္ မိဘမ်ားထံမွ ခရစ္ယာန္အ သက္ရွင္မႈသင္ခန္းစာမ်ားကိုရရွိခဲ့၏။ သူသည္က်မ္းစာကိုစိတ္ ထက္သန္စြာေလ့ လာၿပီးအသက္ (၉)ႏွစ္အရြယ္၌ ဆာလံက်မ္းအခန္းႀကီး(၁၁၉) တစ္ခန္းလံုးကိုအလြတ္ရြတ္ဆုိႏုိင္ခဲ့၏။ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔သိခဲ့ၿပီးျဖစ္ တဲ့အတုိင္းဆင္းရဲလြန္း ၍သူေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ အသက္(၁၀)ႏွစ္အရြယ္တြင္ခ်ည္စက္ တစ္ခု၌အလုပ္ လုပ္ရန္သြားခဲ့၏။ မနက္(၆) နာရီမွ ည(၈)နာရီအထိအလုပ္လုပ္ခဲ့ရ၏။ သူအလုပ္လုပ္စဥ္လက္တင္စာအုပ္ကို သူ႔အနီး၌ဖြင့္ထားၿပီးေလ့လာခဲ့ ၏။ ထို္႔ေနာက္အိမ္ျပန္ေရာက္၍ပင္ ပန္းေသာ္လည္း ညသန္းေခါင္တုိင္စာကိုေလ့လာခဲ့၏။
သူ၏ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္လက္တင္ဘာသာစကားေကာင္းစြာတတ္ကၽြမ္းခဲ့ၿပီး သိပၸံပညာကုိစတင္ေလ့လာ ခဲ့၏။ အလုပ္ကိုေကာင္းမြန္စြာလုပ္ကာအရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာေၾကာင့္ စက္ရံု၌ရာထူးတုိးျမွင့္ခံ ရၿပီးလစာလည္း မ်ားမ်ားရခဲ့၏။ ဤသို႔ျဖင့္ေႏြရာသီ၌အလုပ္လုပ္ၿပီး၊ ေဆာင္းရာသီ၌ဂရိ ဘာသာစကားႏွင့္ေဆးပညာ ကုိေလ့လာ ႏို္င္ခဲ့၏။ ေႏြရာသီ၌အလုပ္လုပ္လ်က္သီၾသေလာ္ဂ်ီ ပညာကိုေလ့လာခဲ့၏။ သူ႔ပညာေရးအတြက္မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ထံမွ်အကူအညီမရခဲ့ေခ်။ ဤပင္ပန္းခက္ခဲေသာအခ်ိန္မ်ားက လာမည့္သူပအသက္တာအတြက္ ျပင္ဆင္ေလ့က်င့္ေပးခဲ့၏။
သူ႔၌ကစားခ်ိ္န္မရွိခဲ့ပဲ၊ သူ႔အိမ္အနီး၌စီးဆင္းေနေသာျမစ္အနီး တြင္လမ္္းေလွ်ာက္ရျခင္းကုိ သူႏွစ္သက္ခဲ့ ၏။ငွက္ကေလးမ်ား၊ ပန္းပြင့္မ်ားႏွင့္ေက်ာက္ တံုးမ်ားစသည့္သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုအနီး ကပ္ေလ့လာၾကည့္ရွဳ သူတစ္ဦးျဖစ္၏။ ခရီးသြားမွတ္တမ္းစာအုပ္မ်ားကုိဖတ္ရွဳရန္ သူႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္ သမၼာက်မ္းစာကုိ အလြန္ဖတ္ရွဳခဲ့၏။ သမၼာက်မ္းစာကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးျခင္းစိတ္ကေနာင္တြင္ သမၼာက်မ္းစာသာလွ်င္သူ႔အေဖာ္မြန္ျဖစ္၍ အသက္တာကိုမ်ားစြာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက္သို႔ေခၚေတာ္မူျခင္း
အသက္(၂၀)တြင္ခရစ္ေတာ္ကိုသူ၏ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံၿပီးအျခားတုိင္းႏို္င္ငံမ်ား၌သာသနာျပဳ တစ္ဦးျဖစ္လာရန္ဆက္ကပ္အပ္ႏွံခဲ့၏။ ဂ်ာမန္သာသနာျပဳတစ္ဦးက တရုတ္ျပည္၌ေဆးကုသေပး ကာသာသနာ ျပဳမည့္သူမ်ားလိုအပ္ေၾကာင္း သူ႔ထံစာေရးသားခဲ့ေသာေၾကာင့္ေဆး ပညာရပ္မ်ားေလ့လာ ခဲ့ၿပီးတရုတ္ျပည္သို႔ သြားေရာက္အမႈေတာ္ေဆာင္ရန္လစ္ဗင္း စတုန္းဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ေဆးပညာရပ္မ်ားကို (၂)ၽႏွစ္မွ်ေလ့လာၿပီး တရုတ္ျပည္သို႔သြားရန္စီစဥ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ဘုရားသခင္၌သူ႔အတြက္ အျခားေသာ အႀကံအစည္ေတာ္မ်ားရွိခဲ့ ၏။ဘုရားသခင္လက္ေတာ္ထဲ သုိ႔အပ္ႏွံေသာမိမိတုုိ႔၏အႀကံ အစည္မ်ားကေလာကီအရာမ်ား အတြက္မဟုတ္လွ်င္ ဘုရားသခင္၏အလုိေတာ္ျပည့္စံုလာေပမည္။ တရုတ္ျပည္၌စစ္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ တရုတ္ျပည္ သို႔မသြားေရာက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။
ဘုရားသခင္၏လမ္းျပပဲ့ျပင္မႈကိုေစာင့္စားေနစဥ္ အာဖရိကတုိက္၌ သာသနာျပဳေနေသာ သူေရာဘတ္မို ဖက္သည္အဂၤလန္ျပည္သို႔ေရာက္ လာၿပီးအာဖရိကတိုက္၏လုိအပ္ ခ်က္မ်ားကုိေျပာခဲ့၏။ လစ္ဗင္းစတုန္းသည္သူ ႏွင့္စကားေျပာခဲ့၏။ မိုဖက္က“ေလာက၌ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိသူ၊ ဘုရားသခင္ကိုမသိသူ၊ ခရစ္ေတာ္ကိုမရရွိသူမ်ား ၏ရြာေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ကိုကၽြႏု္ပ္ျမင္ပ္သည္။” ဟူေသာအခ်က္ကလစ္ဗင္းစတုန္းကုိအာဖရိ ကတုိက္သို႔ သြားရန္ဆုံုးျဖတ္ေစခဲ့ပါသည္။ ၾကယ္မ်ားကိုေလ့လာၾကည့္ရွဳျခင္း အားျဖင့္ခရီးလမ္းေၾကာင္း ကုိရွာေဖြရေၾကာင္းသူ ေလ့လာခဲ့၏။ ဤအရာကေနာင္တြင္အလြန္ မဲေမွာင္သည့္ေတာအုပ္ႀကီး အတြင္းခရီးလမ္းေၾကာင္းမ်ားရွာေဖြရန္အ သံုး၀င္ခဲ့သည္။
မဲေမွာင္ေသာအာဖရိကတုိက္ႀကီးေပၚ၌ ကိတ္ေတာင္းအရပ္မွေ၇ာဘတ္မိုဖက္အမႈေတာ္ေဆာင္သည့္ကုဂုမန္အရပ္သုိ႔ေရာက္ရန္ႏြားလွည္းျဖင့္ မုိင္(၇၀၀)ခန္႔ခရီးျပဳခဲ့ရ၏။သူ႔အားဘုရားသခင္လုပ္ေဆာင္ေစလိုေသာႀကီးမားသည့္အမႈေတာ္ကို သူနားလည္သ ေဘာေပါက္လာခဲ့၏။ ဧ၀ံေဂလိတရားအတြက္တံခါးဖြြင့္ရန္မည္သူမွ်မသြားေရာက္ခဲ့ဖူးသည့္အာဖရိကတိုက္အ လယ္ဗဟုိသုိ႔သြားေရာက္ရန္သူဆႏၵရွိခဲ့၏။အျခားမည္သူမွ်မလုပ္ဖူးေသာအလုပ္ကုိသူ႔အား ဘုရားသခင္ခိုင္းေစ ေၾကာင္းယံုၾကည္ခဲ့၏။ အာဖရိကတုိက္ေတာနက္ႀကီးအတြင္းပိုင္း၌ေနထိုင္ၿပီးဧ၀ံေဂလိတရားမၾကားသိရေသး သူမ်ားစြာရွိသည့္အတြက္လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ျခေသၤ့မ်ားလိုက္ဖမ္းျခင္း
လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ လွပေသာမက္ေဘ့ာဆာခ်ဳိင့္၀ွမ္းအ၇ပ္ကိုေတြ႔ၿပီးထိုအရပ္၌(၃)ႏွစ္မွ်ေနထိုင္ရန္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့၏။ ေရာဘတ္ မုိဖက္၏ သမီးျဖစ္ သူေမရီမိုဖက္ႏွင့္လက္ထပ္ခဲ့၏။ မက္ေဘာ့ဆာအရပ္၌လူႏွင့္ကၽြဲႏြား မ်ားကိုကုိက္သတ္ကာဒုကၡေပးေနေသာ ျခေသၤ့မ်ားစြာရွိသည္။ ျခေသၤ့မ်ားကုိဖယ္ရွားရန္ လာေရာက္အကူအညီ ေတာင္းၾကသည္။ျခေသၤ့တစ္ေကာင္သတ္ႏိုင္လွ်င္အျခားျခေသၤ့မ်ား လည္းထြက္ေျပးၾကမည္ကုိသူသိေသာ ေၾကာင့္အာဖရိကလူအခ်ိဳ႕ကိုေခၚၿပီးျခေသၤ့ဖမ္း (အမဲလိုက္)ထြက္ခဲ့ၾသ၏။ သူပစ္လိုက္၍ထိသြားေသာျခေသၤ့ကသူ႔ အေပၚခုန္အုပ္ကာသူ႔ပခံုးကိုကုတ္ျဖဲေတာ့၏။ သူႏွင့္အတူပါလာေသာသူမ်ားကထို္ျခေသၤ့ကိုေသေအာင္သတ္ပစ္ လိုက္ၾက၏။ ျခေသၤ့ကုတ္ဖဲ့သည့္ဒဏ္ရာျပင္းထန္ၿပီးအနာေပ်ာက္ရန္အခ်ိန္အေတာ္ၾကာခဲ့၏။ သူပလက္ေမာင္းမ စြမ္းမသန္ျဖစ္ရၿပီး အမာရြတ္မ်ားမွာေသရာပါခဲ့၏။ သုိ႔ရာတြင္ထို္အမာရြတ္မ်ားက ေနာင္အခါသူ၏ကိုယ္ခႏၶာျဖစ္ ေၾကာင္းမွတ္မိေစမည့္အမွတ္အသားျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုအရပ္မွအာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားစြာခရစ္ေတာ္ကိုယံုၾကည္လက္ခံခဲ့ ၿပီးလစ္ဗင္းစတုန္းလည္းထုိအရပ္၌ေကာင္းစြာေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့၏။
ေျမာက္ပုိင္းသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း
ေရရွားပါးေသာေၾကာင့္ထိုအရပ္၌အစာေရစာေခါင္းပါးျခင္းကပ္က်ေရာက္ခဲ့၏။
အျခားလူမ်ားကဲ့သုိ႔လစ္ဗင္းစတုန္းလည္းတစ္ခါတစ္ရံႏွံေကာင္ႏွင့္ ဖားမ်ားကုိစားေသာက္ခဲ့ရ၏။ ေျမာက္ပိုင္းအ ရပ္ေဒသတစ္ခုသုိ႔ေရြႊ႕ေျပာင္းရန္သူရွာေဖြလ်က္ရွိ၏။ ယခင္ကမျဖတ္ေက်ာ္ဖူးေသာႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာသဲ ကႏၱာရကိုျဖတ္ေက်ာ္ရန္ရွိေၾကာင္းသူၾကားခဲ့ရ၏။ ကႏၱာရသည္မိုင္(၃၀၀)ခန္႔ရွိသည္။ ထုိသဲကႏၱာရကိုေက်ာ္ျဖတ္ ရန္ခရီးအစျပဳခဲ့ၿပီး မၾကာခဏေရဆာငတ္၏။ တစ္ႀကိမ္၌ထုိအရပ္ေနသည့္“ၿခံဳထူေသာအရပ္သား”ဟုေခၚေသာ လူတစ္ဦးကေရးလာေပးခဲ့၏။ ထိုေရသည္ ငွက္ကုလားအုပ္ဥထဲ၌သုိထားၿပီးသဲထဲ၌ႏွစ္ျမဳပ္ကာသိမ္းဆည္းထား ေသာေရျဖစ္၏။ ေနာက္ဆံုး ငမ္မီေရအိုင္ႀကီးရွိရာသုိ႔သူေရာက္ခဲ့၏။ ထုိအုိင္ႀကီးမွာပထ၀ီ၀င္သေဘာအရဥေရာပ တုိက္သားမ်ားထဲ့မွသူပထမဆံုးေတြ႔ရွိျခင္းျဖစ္သည္။
ေတာင္အာဖရွကတုိက္တြင္အေျခစုိက္ေနထိုင္ကာကၽြန္ကုန္ကူးလ်က္ရွိသည့္ဒတ္ခ်္လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ အယူ သည္းသည့္ေဒသခ့လူမ်ဳိးမ်ား၏အႏၱ၇ာယ္အသြယ္သြယ္ၾကားမွခရီးျပဳေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့၏။ ဒတ္ခ်္ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္းကုိ တားဆီးသျဖင့္သူအားမုန္းတီးေနေသာဒတ္ခ်္လူမ်ဳိးမ်ားသူ၏ အ၀တ္အစားမ်ား၊ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂမ်ားကို လုယက္သယ္ေဆာင္သြားၿပီး စာအုပ္မ်ားႏွင့္ေဆးမ်ားကိုဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ဆက္လက္ခရီးျပဳခဲ့ ရာအာဖရိကတိုက္အလယ္ဗဟုိရွိဇမ္ဘက္ဇီျမစ္ကိုေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ထုိေနရာ၌အသက္အႏၱရာယ္ထိခုိက္ေစေသာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသျဖင့္ အေျခခ်ေနထိုင္အလုပ္လုပ္ရန္မတတ္စြမ္းႏိုင္ခဲ့ေခ်။
တစ္ဦးတည္းခရီးျပဳျခင္း
ဆက္လက္၍ခရီးထြက္လွ်င္ဇနီးႏွင့္သားသမီးမ်ားအတြက္အလြန္အႏၱရာယ္ရွိေသာေၾကာင့္သူတို႔ကုိ အဂၤလန္ျပည္သုိ႔ျပန္ပို႔ၿပီး တစ္ဦးတည္းခရီးဆက္ခဲ့၏။ ခရစ္ေတာ္ႏွင့္အတူကိုယ္ေတာ္အတြက္သာအေစခံဆက္ ကပ္လိုသည့္ႏႈိးေဆာ္မႈေၾကာင့္အာဖရိကတိုက္ေတာနက္ႀကီးမ်ားထဲသုိ႔သူတစ္ဦး တည္းဆက္လက္တုိး၀င္ခရီးျပဳ ခဲ့၏။ အာဖရိကတုိက္အလယ္ဗဟုိကိုျဖတ္ေက်ာ္လ်က္အေရွ႕မွအေနာက္ဘက္သုိ႔ခရီးျပဳရန္(၁၈၅၅)ခုႏွစ္မွ (၁၈၅၆)အတြင္းနယ္ေျမရွာေဖြမႈခရီးစဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့၏။သူ႔ခရီးစဥ္အတြင္းလူျဖဴတစ္ဦးကိုတစ္ ခါမွ်မျမင္ဖူးေသးေသာ အာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားစြာကုိေတြ႔ဆံုခဲ့ရ၏။ သူ၌ခ်စ္ျခင္းေမတၱာႏွင့္သနားျခင္းကရုဏာစိတ္သေဘာရွိေသာေၾကာင့္ အာဖရိကတုိင္းရင္းသားမ်ား ၏ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္မႈကိုရရွိခဲ့၏။ သူတို႔အၾကား၌ေနထိုင္စဥ္ကာလ၌ေဟာေျပာသက္ ေသခံကာေဆး၀ါးကုသအကူအညီေပးခဲ့၏။
အခ်ဳိ႔ေသာလူမ်ဳိးစုမ်ားက သူ႔အားရုိင္းပ်စြာဆက္ဆံခဲ့ၿပီးတစ္ခါတစ္ရံ အသက္အႏၱရာယ္ပင္ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ ရ၏။
ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္း ဤခရီးစဥ္၌ကၽြန္ကုန္ကုူးျခင္း၏ေၾကာက္မက္ဖြယ္ဆိုးက်ဳိးမ်ားကိုလစ္ဗင္းစတုန္းမေမွ်ာ္လင့္ပျေတြ႔ခဲ့ရ၏။ ရြာမ်ားကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီးရြာသားမ်ားကိုႏွိမ္ႏွင္းကာေယာက်ၤား၊မိန္းမ၊ခေလးသူငယ္မ်ားကို ကၽြန္အျဖစ္ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၾက၏။ ရြာကိုမီးရွဳိ႕ခဲ့ၿပီးသူတုိ႔၏လယ္ပင္း၌ႀကီးမားသည့္သစ္တံုးမ်ားျဖင့္ခ်ည္ ေႏွာင္ကာေတာ နက္ႀကီးမ်ားအတိုင္းလမ္းေလွ်ာက္ေစ၏။ လမ္းခရီး၌ဒဏ္ရာရသူ၊ ဖ်ားနာသူမ်ားကိုေသဆံုးေစ ရန္ထားပစ္ခဲ့၏။ ေတာတြင္းလူ႔အရိုးေခ်ာင္းမ်ားျပန္႔ႀကဲေနသည္ကိုမၾကာခဏေတြ႔ျမင္ရ၏။ စည္ပင္ႀကြယ္၀ေသာ ရြာသူႀကီးမ်ားလည္းက်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ပိုငး္ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႔ေသြ႔ျဖစ္ခဲ့ရ၏။ ဤအခ်က္ကလစ္ ဗင္းစတုန္း၏စိတ္ႏွလံုးကိုထိခိုက္ေစခဲ့၏။ ဤအရာကို“အာဖရိက၏ဟင္းလင္းျပင္အနာ”ဟုေခၚခဲ့ၿပီးအျမစ္မႈႏႈတ္ ပစ္ရန္သံဓိဠာန္ခ်ခဲ့၏။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေအာင္ျမင္ရန္ႏွင့္အာဖရိကေတာနက္အတြင္းပိုင္းအရပ္မ်ား၌“လမ္းကို ရွာေတြ႔သူ”အျဖစ္သူခံယူ၏။တစ္ခါတစ္ရံေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားကသူ႔အားကၽြန္ကုန္ကူးသူဟုထင္မွတ္ကာ အႏၱရာယ္ျပဳရန္ပင္ႀကိဳးစားခဲ့ေသး၏။
ခက္ခဲမႈမ်ား
လစ္ဗင္းစတုန္းအားျဖင့္ခရစ္ေတာ္ကိုပထမဆံုးယံုၾကည္လက္ခံေျပာင္းလဲလာသည့္ အာဖရိ ကအႀကီး အကဲတစ္ဦးကသူ႔အားဤသို႔ေမးဖူးခဲ့၏။ “ဒီအေၾကာင္းေတြကို သင့္တိုင္းျပည္မွလူေတြက အရင္ ဘာျဖစ္လုိ႔လာမ ေျပာတာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘုိးေဘးေတြလည္းခင္ ဗ်ားေျပာျပတာေတြကို တစ္ေယာက္ မွ်မၾကားခဲ့ရပဲေသဆံုးကုန္ ခဲ့ၿပီ၊ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ရတာလဲ။ ”ဤေမးခြန္းကသူ႔အသက္တာအားမ်ားစြာ လႊမ္းမုိးသက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အာဖရိက ေတာနက္ပိုင္းရွိရာေပါင္းမ်ား စြာေသာလူမ်ဳိးစုမ်ားဧ၀ံေဂလိ တရား မ်ားၾကား ရမည့္လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔သူ႔အားအၿမဲ တေစတြန္းပို႔လ်က္ရွိ၏။ သုိ႔ရာတြင္ဤ ကိစၥသည္မလြယ္ ကူေခ်။ သူ႔အ၀တ္အစားမ်ားစုတ္ျပတ္သတ္ကာသူ႔ေျခ ေထာက္မ်ားလည္း(အရည္ၾကည္ဖုမ်ား) ျဖင့္ဖူးေရာင္ေနေတာ့၏။ သူ႔ခႏၵာကိုယ္ရွိအနာမ်ားေၾကာင့္နာက်င္စြာေ၀ ဒနာခံစားရ၏။ တစ္ခါတစ္ရံေဒသခံတိုင္းရင္းသား မ်ားကသူ႔အားအစားအစာ မေရာင္း၍အစာငတ္ခဲ့ရေသာ အခ်ိန္ မ်ားလည္းရွိခဲ့၏။ တခ်ဳိ႕အခ်ိန္မ်ား၌သစ္ပင္အျမစ္မ်ားႏွင့္ငွက္စားေသာ အေစ့ေလးမ်ား ကိုစားေသာက္ခဲ့ရၿပီး ေျမ ႀကီးေပၚအိပ္စက္ခဲ့ရ၏။ (၃၁)ႀကိမ္ဖ်ားနာခဲ့ၿပီး အရုိးေပၚအေရတင္အေျခအေနထိျဖစ္ခဲ့၏။ အဖ်ားႀကီးေသာအခ်ိန္ မ်ား၌သူ႔မိတ္ေဆြမ်ား၏အမည္မ်ားႏွင့္ေန႔ရက္မ်ားကိုပင္မမွတ္မိႏိုင္ျဖစ္ခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္သူ႔အားမည္သည့္အရာကမွ်စိ္တ္ဓါတ္က်ရန္မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ခြန္အားရရန္သမၼာက်မ္းကိုမၾကာခဏဖတ္ရွဳခဲ့ၿပီးသူ၏ကိုယ္ေရးမွတ္ တမ္း၌“သခင္ဘုရား၌ကၽြႏု္ပ္ကိုကၽြႏု္ပ္ျပန္အားေပးရ၏။”ဟုေရးသားခဲ့၏။(၁ ရာ ၃၀း၆) ေရွ႔ဆက္၇န္ျပင္ဆင္ထား ေသာမည္သည့္ေနရာမဆိုသြားဖို႔ဆႏၵရွိသညျဟုသူေျပာခဲ့ဖူးသည္။ “ကၽြန္ကုန္ကူးသူမ်ားအေရာက္သြားႏိုင္ေသာ ေနရာသို႔သာသနာျပဳမ်ားကိုခရစ္ေတ္ာ ၏ေမတၱာေတာ္ကေခၚေဆာင္မသြားႏိုင္ဘဲေနမလား”ဟုစိတ္ခ်စြာေမွ်ာ္ လင့္သည္။
ဂုဏ္ျပဳခံရျခင္း အာဖရိကတုိက္ရွိျမစ္မ်ား၊အိုင္မ်ားကိုလစ္ဗင္းစတုန္းရွာေဖြေတြ႔ရွိသျဖင့္သူ႔အားလူသိမ်ားလာခဲ့၏။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားက“အသံျမည္ေသာမီးခုိး”ဟုေခၚၿပီးသူတို႔မခ်ဥ္းကပ္ရဲသည့္ဗစ္တုိးရီးယားေရတံခြန္ ကိုသူရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သူသည္အာဖရိကတိုက္၌(၁၆)ႏွစ္ၾကာၿပီးခရီးမိုင္(၉၀၀၀) ခန္႔ကိုအမ်ားအားျဖင့္ေျခ လ်င္(သို႔မဟုတ္)ေလွျဖင့္သြားခဲ့ရ၏။ သူ၏ရွာေဖြေတ႔ြ ရွိမႈမ်ားကုိအသိ အမွတ္ျပဳေသာအေနျဖင့္ေရႊတံဆိပ္မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္ထုူးေဆာင္ဘြဲ႔မ်ားကုိသူ႔အားေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ဂုဏ္ျပဳခဲ့၏။ သူဆစာေျပာေ၀ငွ ခ်က္မ်ားကုိနားေထာင္ရန္ႏွင့္သူ႔ အားေတြ႔ဆံုရန္လူပရိတ္ သတ္မ်ားစြာ လာေရာက္ၾကသည္။ သူကိုယ္တုိင္လည္းသူ႔ခရီးမာ်းအေၾကာင္းစာအုပ္တစ္ အုပ္ေရးသားခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက္သုိ႔ေနာက္တစ္ႀကိမ္
အစုိးရအရာရွိတစ္ဦးအေနျဖင့္အာဖရိကတုိက္သို႔လစ္ဗင္းစတုန္းျပန္သြားခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္ သာသနာျပဳအ လုပ္ႏွင့္နယ္ေျမသစ္ရွာေဖြေးအလုပ္တုိ႔ကိုလြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိ၏။ ယခုအခိ်န္တြင္သူ႔အားကူညီမည့္သူမ်ား စြာရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္းထိုသူမ်ားမွာတစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ဖ်ားနာၿပီးသူ႔ထံမွခြဲခြာသြားခဲ့၏။ ဤေနရာ သစ္၌(၃)လမွ်ေနၿပီးေနာက္သူ႔ဇနီးသည္လည္းဖ်ားနာေ၀ဒနာျဖင့္အသက္ဆံုးပါးခဲ့၏။ သူမအားသစ္ပင္တစ္ပင္ ေအာက္၌သၿဂၤိဳလ္ခဲ့၏။ ခရီးစဥ္အစပိုင္း၌ပင္အာဖရိကတိုက္၌သူ၏သမီးငယ္ေလးတစ္ဦးအားသူကိုယ္တိုင္ သၿဂၤိဳလ္ေပးခဲ့ရ၏။ဤအခ်ိန္သည္သူ႔အတြက္အလြန္ႀကီးမားသည့္၀န္သဖြယ္ျဖစ္ခဲ့၏။ “ဤေလးလံေသာရိုက္ခတ္ ခ်က္ကကၽြႏ္ုပ္ကိုစိတ္ပ်က္ေစၿပီး အရွံဳးခံရန္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္၊ ဘုရားသခင္၌ကၽြႏု္ပ္ကိုယ္ကၽြႏု္ပ္အား ေပးၿပီးေရွ႕သို႔ဆက္သြားမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
သူ႔အသက္တာအတြက္အႏၱရာယ္မ်ားလည္းရွိခဲ့၏။တစ္ႀကိမ္တြင္ႀက့ံတစ္ေကာင္အရွိန္ျဖင့္ေျပးလာၿပီး သူ႔အနားေရာက္ေသာအခါရုတ္တရက္ရပ္တန္႔သြား၏။ ဤအရာကားဘုရားသခင္ကာကြယ္ေပးျခင္းေပတည္း။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္တြင္ အာဖရိကလူမ်ဳိးတစ္ဦးက (၁၀)ကိုက္ခန္႔အကြာမွလွံျဖင့္ပစ္ေပါက္လိုက္ရာသူ႔လည္ပင္းနား မွျဖတ္ကာသစ္ပင္တစ္ပင္၌စိုက္သြား၏။ဘုရားသခင္သည္သူႏွင့္အတူတစ္ခ်ိန္လံုးရွိေတာ္မူ၏။ သူေျပာသကဲ့သို႔ ပင္အလုပ္ၿပီးသည့္တိုင္ေအာင္သူ႔အသက္တာသည္အံ့ၾသဖြယ္ျဖစ္ခဲ့၏။
သူ႔အားအရာရွိအျဖစ္ခန္႔အပ္ေစလႊတ္ခဲ့ေသာၿဗိတိသွ်အစုိးရသည္ကၽြန္ကုန္သည္မ်ား၏လႊမ္းမိုးမႈခံရကာ သူ႔အားလစာ၇ပ္ဆိုင္းခဲ့၏။သူသည္အဂၤလန္ျပည္ျပန္ရန္ရွိခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္မၾကာမီပင္ဘုရားသခင္သည္သူ႔မိတ္ေဆြ မ်ား၏ေထာက္ပံ့ျခင္းအားျဖင့္အျခားလမ္းေၾကာင္းဖြင့္ေပးလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ လစ္ဗစ္စတုန္းအဂၤလန္ျပည္သို႔ဘယ္ ေတာ့မွျပန္မသြားခဲ့ေတာ့ေခ်။
ေနာက္ဆံုးခရီးထြက္ျခင္း
အာဖရိကတိုက္အလယ္ပုိင္းသို႔လစ္ဗင္းစတုန္းထပ္မံသြားေ၇ာက္ခဲ့၏။ ယခုသူသည္ အသက္(၆၀) အရြယ္ ရွိၿပီ။သူ၏ေတာတြင္းခရီးျပဳခဲ့သည့္ႏွစ္ မ်ားကိုၾကည့္လွ်င္သူ႔အေစခံ ကၽြန္မ်ား၏သစၥာမရွိမႈ မ်ားျဖင့္ျပည့္လ်က္ေန၏။ သူ႔ကုိပို႔ေပးေသာအရာမ်ားႏွင့္စာမ်ား လည္းအခိုးခံရ၏။သူပိုင္စၥည္းအခ်ဳိ႕ ကုိအာ၇ပ္ကုန္သည္တစ္ဦးထံအပ္ႏွံခဲ့ၿပီး လစ္ဗင္းစတုန္းသတင္းဘာမွ်မၾကား၇ေသာအခါ ထိုသူကအားလံုး ကုိေရာင္းစားလုိ္က္၏။ ၇င္းႏွီးမႈမရွိေသာအာဖ ရိကလူမ်ဳိးမ်ားအၾကားစားစရာႏွင့္အ၀တ္မရွိဘဲ သူေတာင္း စားတစ္ေယာက္ကဲ့သို႔လစ္ဗင္းစတုန္းေနထိုင္ခဲ့ရ၏။ သူေရးေသာစာအားလံုးလည္းရုိင္းစုိင္းေသာ ကၽြန္ကုန္သည္မ်ား၏ခုိးယူဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရ၏။
သူ႔ေဆးေသတၱာေလးပင္မက်န္ေတာ့ေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္သူ႔ကိုယ္သူျပန္၍ေဆးမကုႏိုင္ေတာ့ေခ်။အဆက္ သြယ္မ်ားအားလံုးျပတ္ေတာက္ကုန္၏။ သူေသၿပီဟုထင္မွတ္ခဲ့ၾက၏။ သို႔ရာတြင္ဘုရားသခင္သည္ေဒးဗစ္လစ္ ဗင္းစတုန္းကိုမေမ့ခဲ့ေခ်။
နယူးေရာ္႔ခ္ေစတမန္စာေစာင္၏အယ္ဒီတာအေမရိကန္သတင္းစာတည္းျဖတ္သူက လစ္ဗင္းစတုန္း သတင္းစံုစမ္းရန္ဟင္နရီစတန္လီအားေစလႊတ္ခဲ့၏။ လေပါင္းမ်ားစြာခရီးႏွင္ခဲ့ၿပီးေနာက္စတန္လီသည္ လစ္ဗင္း စတုန္းကိုယူဂ်ီဂ်ီအရပ္၌ေတြ႔ခဲ့၏။သူယူခဲ့ေသာအစားအစာႏွင့္ေဆး၀ါးမ်ားကလစ္ဗင္းစတုန္း ကိုျပန္လည္က်န္းမာ သန္စြမ္းေစခဲ့၏။ စတန္လီသည္ လစ္ဗင္းစတုနး္ႏွင့္အတူလေပါင္းမ်ားစြာေနထိုင္ခ့ဲ၏။ ထုိလမ်ားအတြင္းခရစ္ ေတာ္ႏွင့္တူေသာလစ္ဗင္းစတုနး္၏ အသက္တာက သူ႔အတြက္စိန္ေခၚ ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့၏။
သူျပန္လာေသာအခါ ဘုရားမဲ့တစ္ဦးအျဖစ္မွယံုၾကည္သူတစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့၏။ မိမိတုိင္းျပည္သုိ႔ျပန္၍ ေက်ာ္ၾကားမႈႏွင့္စည္းစိမ္ခံစားမႈရရွိရန္အတြက္ လစ္ဗင္းစတုန္းကိုေျဖာင့္ျဖေသြးေဆာင္ရန္ စတန္လီႀကိဳးစားခဲ့ ေသး၏။ သုိ႔ရာတြင္လစ္ဗင္းစတုန္းကအလုပ္မၿပီးေသးေသာေၾကာင့္ ျပန္ရန္ျငင္းပယ္ခဲ့၏။
တစ္ႏွစ္ခန္႔လစ္ဗငး္စတုန္းထပ္၍ခရီးျပဳခဲ့၏။ သူသည္ပုိ၍အားနညး္လာခဲ့၏။ သူ၌သစၥာ ရွိေသာအာဖရိက လူမ်ဳိးမိတ္ေဆြအခ်ဳိ႕ရွိၿပီးသူတုိ႔ကထမ္းစင္ျဖင့္သယ္ေဆာင္ေပး၏။ မုိးႀကီးစြာရြာသြန္းခဲ့ၿပီး သူ႔အဖ်ားေရာဂါလည္း တိုးပြားခဲ့၏။
သူကိုယ္ေရးရာဇ၀င္မွတ္တမ္းကိုပင္ခဲယဥ္းစြာေရးခဲ့ရ၏။ အာဖရိကလူငယ္မ်ားက သူ႔ကုိခ်စ္ခင္ လ်က္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။ သူ႔အသက္ႏွင့္ခြန္အားလည္းတျဖည္းျဖည္းဒီေရကဲ့သုိ႔က်ဆင္းခဲ့၏။ တဲအိမ္ တစ္ခုအတြင္း ၌ထားေပးၿပီးၾကည့္ရွဳေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။
(၁၈၇၃)ခုႏွစ္၊ ေမလ၏တစ္ခုေသာနံနက္ခင္း၌သူ၏တဲထဲသို႔၀င္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ အိပ္ယာကုတင္ နံေဘး၌ဒူးေထာက္လ်က္ေခါင္းအံုးေပၚ တြင္လက္ေထာက္ကာဆုေတာင္း သည့္အေန အထားျဖင့္အသက္ဆံုး လ်က္ရွိေၾကာင္းေတြ႔ျမင္ခဲ့ရၾကရသည္။ ဤဆုေတာင္းသည့္အေန အထာျဖင့္ သူ႔ကိုေတြ႔ရသည္မွာ သံသယျဖစ္စ ရာမလိုေပ။ေသသည့္တုိင္ေအာင္အာဖရိ ကတိုက္ရွိေပ်ာက္ဆံုး ၀ိညာဥ္မ်ာအတြက္သူဆုေတာင္းေနခဲ့ေပလိမ့္မည္။
သစၥာရွိေသာအာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားက သူ႔ႏွလံုးကိုအာဖရိကတိုက္၌ျမွဳပ္ႏွံၿပီးအေလာင္း ကုိမိုင္ (၉၀၀)ခန္႔ ေ၀းေသာကမ္းေျခသုိ႔သယ္ေဆာင္ခဲ့ၾက၏။ အေမႊးရနံ႔မ်ားလိမ္းက်ံၿပီးေနာက္ အဂၤလန္ျပည္ သုိ႔သယ္ယူခဲ့ၾက၏။ ျခေသၤ့ကုတ္ဖဲ့ေသာေၾကာင့္ရခဲ့သည့္အမာရြတ္အားျဖင့္ သူ႔အား လစ္ဗင္းစတုန္းျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသိသာေစ ခဲ့၏။အဂၤလန္ျပည္ရွိ္ေက်ာ္ၾကား သူမ်ာႏွင့္လူဂုဏ္ တန္မ်ားကိုသၿဂၤိဳေသာ၀က္မင္စတာဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း၀င္း၌ လစ္ဗင္းစတုန္းကိုသၿဂၤိဳလ္ခဲ့၏။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာလူပရိတ္သတ္တို႔သည္သူ႔ကိုေလးစားေသာအားျဖင့္ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းသုိ႔လာေရာက္ခဲ့ၾက၏။
ပရိ္တ္သတ္ထဲ့မွဆင္းရဲႏြမ္းပါးသာအ၀တ္အစား၀တ္ထားသည့္အသက္ႀကီးေသာအဖိုးအိုတစ္ဦးက ယူက်ဳံးမရေအာင္ငိုေကၽြးေန၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ငုိေနေၾကာင္းေ မးေသာအခါ၊“ေဒးဗစ္နဲ႔ငါတရြာထဲ သားေတြျဖစ္ တယ္၊တနဂၤေႏြဓမၼပညာေက်ာင္းမွာအတူတူႀကီးျပင္းခဲ့တယ္။ စက္ရံုတစ္ရံု အတူအလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့သူ ကဘုရားသခင္လမ္းကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့ၿပီး ငါကကုိယ့္လမ္း ကုိယ္ေရြးခ်ယ္ၿပီးအသက္ရွင္ခဲ့တယ္၊ အခုေတာ့လစ္လ် ရွဳခံရၿပီးလူမသိတဲ့လူျဖစ္တယ္။ ဂုဏ္ျပဳျခင္းမခံရတဲ့သူျဖစ္တယ္။ငါ့ေရွ႔ဆက္ဘာမွရွာစရာမရွိဘူး၊ အရက္သမား ရဲ႕လမ္းဆံုးက သခ်ဳိၤင္းပဲရွိ္ေတာ့တယ္။”ဟုျပန္ေျပာခဲ့၏။
ဘုရားသခင္က “င့ါကုိခ်ီးေျမွာက္ေသာသူတုိ႔ကို ငါခ်ီးေျမွာက္မည္၊ င့ါ ကိုမထီမဲ့ျမင္ျပဳေသာသူတုိ႔သည္ ဂုဏ္အသေရပ်က္ရၾကလိမ့္မည္”ျဖစ္၏။ (၁ ရာ ၂း၃၀)။
လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ဘုရားသခင္ကိုခ်ီးေျမာက္ခဲ့ၿပီး ဘုရားသခင္ကလည္းသူ႔ကိုခ်ီးေျမွာက္ခဲ့၏။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္အာဖရိကတိုက္၌ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာသာသနာျပဳမ်ားအမႈေတာ္ေဆာင္လ်က္ရွိၾကၿပီး အာဖရိကတိုက္၏အလယ္ပုိငး္သုိ႔တုိင္ဧ၀ံေဂလိတရားေရာက္ရွိျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီျဖစ္၏။ ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္းတုိ႔ကုိလည္း အျမစ္မွဆြဲႏႈတ္ပစ္လိုက္ၾက၏။
blog.shwecanaan.com
Unicode & Zawgyi
ဒေးဗစ်လစ်ဗင်းစတုန်း (David Livingstone)(၁၈၁၃ - ၁၈၇၃)
“အမေ ဒါကျွန်တော်တစ်ပါတ်အတွင်းရှာနိုင်ခဲ့တဲ့အရာပဲ” ဟုဒေးဗစ်သည်သူ့မိခင်ပေါင်ပေါ်ငွေအနည်း တင်လျက် စိတ်ထက် သန်စွာပြောခဲ့၏။ မိသားစုဆင်းရဲမှုဒဏ်မှလွတ်ရန်သွေ အချို့ကို သူလုပ်ကိုင်ရှာဖွေနိုင်ခဲ့သည့် အတွက်စိတ်တက်ကြွလျှက်ရှိ၏။ ကြင်နာသောမိခင်က “ဒါနဲ့သားဘာလုပ်ချင်သလဲ” ဟုမေးလိုက် ၏။သူက“အမေ ခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင်လက်တင်သဒ္ဒါစာအုပ်
တစ်အုပ်ကျွန်တော်ဝယ်ချင်ပါတယ်” ဟုမဝံ့မရဲပြန်ပြောခဲ့၏။ ဆင်းရဲမှု ကြောင့်ကျောင်းမနေနိုင်သော်လည်း ပညာရှာ ရန်သူ စိတ်အားထက်သန်ခဲ့၏။
ငယ်စဉ်ဘဝ
ဒေးဗစ်လစ်ဗင်းစတုန်းကို ၁၈၁၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၁၉)ရက်နေ့တွင်စကော့ တလန်ပြည် ၌မွေးဖွားခဲ့၏။ သူ့မိဘများမှာစိတ်အားထက်သန်သောခရစ်ယာန်များဖြစ်ကြ၏။ သူငယ်စဉ်ကပင် မိဘများထံမှ ခရစ်ယာန်အ သက်ရှင်မှုသင်ခန်းစာများကိုရရှိခဲ့၏။ သူသည်ကျမ်းစာကိုစိတ် ထက်သန်စွာလေ့ လာပြီးအသက် (၉)နှစ်အရွယ်၌ ဆာလံကျမ်းအခန်းကြီး(၁၁၉) တစ်ခန်းလုံးကိုအလွတ်ရွတ်ဆိုနိုင်ခဲ့၏။ ကျွန်ုပ်တို့သိခဲ့ပြီးဖြစ် တဲ့အတိုင်းဆင်းရဲလွန်း ၍သူကျောင်းမတက်နိုင်ခဲ့ချေ။ အသက်(၁၀)နှစ်အရွယ်တွင်ချည်စက် တစ်ခု၌အလုပ် လုပ်ရန်သွားခဲ့၏။ မနက်(၆) နာရီမှ ည(၈)နာရီအထိအလုပ်လုပ်ခဲ့ရ၏။ သူအလုပ်လုပ်စဉ်လက်တင်စာအုပ်ကို သူ့အနီး၌ဖွင့်ထားပြီးလေ့လာခဲ့ ၏။ ထို့်နောက်အိမ်ပြန်ရောက်၍ပင် ပန်းသော်လည်း ညသန်းခေါင်တိုင်စာကိုလေ့လာခဲ့၏။
သူ၏ကြိုးစားမှုကြောင့်လက်တင်ဘာသာစကားကောင်းစွာတတ်ကျွမ်းခဲ့ပြီး သိပ္ပံပညာကိုစတင်လေ့လာ ခဲ့၏။ အလုပ်ကိုကောင်းမွန်စွာလုပ်ကာအရည်အချင်းပြည့်ဝသောကြောင့် စက်ရုံ၌ရာထူးတိုးမြှင့်ခံ ရပြီးလစာလည်း များများရခဲ့၏။ ဤသို့ဖြင့်နွေရာသီ၌အလုပ်လုပ်ပြီး၊ ဆောင်းရာသီ၌ဂရိ ဘာသာစကားနှင့်ဆေးပညာ ကိုလေ့လာ နိုင်ခဲ့၏။ နွေရာသီ၌အလုပ်လုပ်လျက်သီသြလော်ဂျီ ပညာကိုလေ့လာခဲ့၏။ သူ့ပညာရေးအတွက်မည်သူတစ်ဦး တစ်ယောက်ထံမျှအကူအညီမရခဲ့ချေ။ ဤပင်ပန်းခက်ခဲသောအချိန်များက လာမည့်သူပအသက်တာအတွက် ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်ပေးခဲ့၏။
သူ့၌ကစားချိန်မရှိခဲ့ပဲ၊ သူ့အိမ်အနီး၌စီးဆင်းနေသောမြစ်အနီး တွင်လမ်းလျှောက်ရခြင်းကို သူနှစ်သက်ခဲ့ ၏။ငှက်ကလေးများ၊ ပန်းပွင့်များနှင့်ကျောက် တုံးများစသည့်သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုအနီး ကပ်လေ့လာကြည့်ရှု သူတစ်ဦးဖြစ်၏။ ခရီးသွားမှတ်တမ်းစာအုပ်များကိုဖတ်ရှုရန် သူနှစ်သက်မြတ်နိုးခဲ့၏။ သို့ရာတွင် သမ္မာကျမ်းစာကို အလွန်ဖတ်ရှုခဲ့၏။ သမ္မာကျမ်းစာကို ချစ်မြတ်နိုးခြင်းစိတ်ကနောင်တွင် သမ္မာကျမ်းစာသာလျှင်သူ့အဖော်မွန်ဖြစ်၍ အသက်တာကိုများစွာ အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက်သို့ခေါ်တော်မူခြင်း
အသက်(၂၀)တွင်ခရစ်တော်ကိုသူ၏ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် လက်ခံပြီးအခြားတိုင်းနိုင်ငံများ၌သာသနာပြု တစ်ဦးဖြစ်လာရန်ဆက်ကပ်အပ်နှံခဲ့၏။ ဂျာမန်သာသနာပြုတစ်ဦးက တရုတ်ပြည်၌ဆေးကုသပေး ကာသာသနာ ပြုမည့်သူများလိုအပ်ကြောင်း သူ့ထံစာရေးသားခဲ့သောကြောင့်ဆေး ပညာရပ်များလေ့လာ ခဲ့ပြီးတရုတ်ပြည်သို့ သွားရောက်အမှုတော်ဆောင်ရန်လစ်ဗင်း စတုန်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဆေးပညာရပ်များကို (၂)ျနှစ်မျှလေ့လာပြီး တရုတ်ပြည်သို့သွားရန်စီစဉ်ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင်ဘုရားသခင်၌သူ့အတွက် အခြားသော အကြံအစည်တော်များရှိခဲ့ ၏။ဘုရားသခင်လက်တော်ထဲ သို့အပ်နှံသောမိမိတို့၏အကြံ အစည်များကလောကီအရာများ အတွက်မဟုတ်လျှင် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ပြည့်စုံလာပေမည်။ တရုတ်ပြည်၌စစ်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် လစ်ဗင်းစတုန်းသည် တရုတ်ပြည် သို့မသွားရောက်နိုင်ခဲ့ချေ။
ဘုရားသခင်၏လမ်းပြပဲ့ပြင်မှုကိုစောင့်စားနေစဉ် အာဖရိကတိုက်၌ သာသနာပြုနေသော သူရောဘတ်မို ဖက်သည်အင်္ဂလန်ပြည်သို့ရောက် လာပြီးအာဖရိကတိုက်၏လိုအပ် ချက်များကိုပြောခဲ့၏။ လစ်ဗင်းစတုန်းသည်သူ နှင့်စကားပြောခဲ့၏။ မိုဖက်က“လောက၌မျှော်လင့်ချက်မရှိသူ၊ ဘုရားသခင်ကိုမသိသူ၊ ခရစ်တော်ကိုမရရှိသူများ ၏ရွာပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်ကိုကျွနု်ပ်မြင်ပ်သည်။” ဟူသောအချက်ကလစ်ဗင်းစတုန်းကိုအာဖရိ ကတိုက်သို့ သွားရန်ဆုံးဖြတ်စေခဲ့ပါသည်။ ကြယ်များကိုလေ့လာကြည့်ရှုခြင်း အားဖြင့်ခရီးလမ်းကြောင်း ကိုရှာဖွေရကြောင်းသူ လေ့လာခဲ့၏။ ဤအရာကနောင်တွင်အလွန် မဲမှောင်သည့်တောအုပ်ကြီး အတွင်းခရီးလမ်းကြောင်းများရှာဖွေရန်အ သုံးဝင်ခဲ့သည်။
မဲမှောင်သောအာဖရိကတိုက်ကြီးပေါ်၌ ကိတ်တောင်းအရပ်မှရောဘတ်မိုဖက်အမှုတော်ဆောင်သည့်ကုဂုမန်အရပ်သို့ရောက်ရန်နွားလှည်းဖြင့် မိုင်(၇၀၀)ခန့်ခရီးပြုခဲ့ရ၏။သူ့အားဘုရားသခင်လုပ်ဆောင်စေလိုသောကြီးမားသည့်အမှုတော်ကို သူနားလည်သ ဘောပေါက်လာခဲ့၏။ ဧဝံဂေလိတရားအတွက်တံခါးဖွင့်ရန်မည်သူမျှမသွားရောက်ခဲ့ဖူးသည့်အာဖရိကတိုက်အ လယ်ဗဟိုသို့သွားရောက်ရန်သူဆန္ဒရှိခဲ့၏။အခြားမည်သူမျှမလုပ်ဖူးသောအလုပ်ကိုသူ့အား ဘုရားသခင်ခိုင်းစေ ကြောင်းယုံကြည်ခဲ့၏။ အာဖရိကတိုက်တောနက်ကြီးအတွင်းပိုင်း၌နေထိုင်ပြီးဧဝံဂေလိတရားမကြားသိရသေး သူများစွာရှိသည့်အတွက်လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ခြင်္သေ့များလိုက်ဖမ်းခြင်း
လစ်ဗင်းစတုန်းသည် လှပသောမက်ဘေ့ာဆာချိုင့်ဝှမ်းအရပ်ကိုတွေ့ပြီးထိုအရပ်၌(၃)နှစ်မျှနေထိုင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့၏။ ရောဘတ် မိုဖက်၏ သမီးဖြစ် သူမေရီမိုဖက်နှင့်လက်ထပ်ခဲ့၏။ မက်ဘော့ဆာအရပ်၌လူနှင့်ကျွဲနွား များကိုကိုက်သတ်ကာဒုက္ခပေးနေသော ခြင်္သေ့များစွာရှိသည်။ ခြင်္သေ့များကိုဖယ်ရှားရန် လာရောက်အကူအညီ တောင်းကြသည်။ခြင်္သေ့တစ်ကောင်သတ်နိုင်လျှင်အခြားခြင်္သေ့များ လည်းထွက်ပြေးကြမည်ကိုသူသိသော ကြောင့်အာဖရိကလူအချို့ကိုခေါ်ပြီးခြင်္သေ့ဖမ်း (အမဲလိုက်)ထွက်ခဲ့သြ၏။ သူပစ်လိုက်၍ထိသွားသောခြင်္သေ့ကသူ့ အပေါ်ခုန်အုပ်ကာသူ့ပခုံးကိုကုတ်ဖြဲတော့၏။ သူနှင့်အတူပါလာသောသူများကထိုခြင်္သေ့ကိုသေအောင်သတ်ပစ် လိုက်ကြ၏။ ခြင်္သေ့ကုတ်ဖဲ့သည့်ဒဏ်ရာပြင်းထန်ပြီးအနာပျောက်ရန်အချိန်အတော်ကြာခဲ့၏။ သူပလက်မောင်းမ စွမ်းမသန်ဖြစ်ရပြီး အမာရွတ်များမှာသေရာပါခဲ့၏။ သို့ရာတွင်ထိုအမာရွတ်များက နောင်အခါသူ၏ကိုယ်ခန္ဓာဖြစ် ကြောင်းမှတ်မိစေမည့်အမှတ်အသားဖြစ်ခဲ့၏။ ထိုအရပ်မှအာဖရိကလူမျိုးများစွာခရစ်တော်ကိုယုံကြည်လက်ခံခဲ့ ပြီးလစ်ဗင်းစတုန်းလည်းထိုအရပ်၌ကောင်းစွာနေထိုင်နိုင်ခဲ့၏။
မြောက်ပိုင်းသို့ရွှေ့ပြောင်းခြင်း
ရေရှားပါးသောကြောင့်ထိုအရပ်၌အစာရေစာခေါင်းပါးခြင်းကပ်ကျရောက်ခဲ့၏။
အခြားလူများကဲ့သို့လစ်ဗင်းစတုန်းလည်းတစ်ခါတစ်ရံနှံကောင်နှင့် ဖားများကိုစားသောက်ခဲ့ရ၏။ မြောက်ပိုင်းအ ရပ်ဒေသတစ်ခုသို့ရွှေ့ပြောင်းရန်သူရှာဖွေလျက်ရှိ၏။ ယခင်ကမဖြတ်ကျော်ဖူးသောကြီးမားကျယ်ပြန့်သောသဲ ကန္တာရကိုဖြတ်ကျော်ရန်ရှိကြောင်းသူကြားခဲ့ရ၏။ ကန္တာရသည်မိုင်(၃၀၀)ခန့်ရှိသည်။ ထိုသဲကန္တာရကိုကျော်ဖြတ် ရန်ခရီးအစပြုခဲ့ပြီး မကြာခဏရေဆာငတ်၏။ တစ်ကြိမ်၌ထိုအရပ်နေသည့်“ခြုံထူသောအရပ်သား”ဟုခေါ်သော လူတစ်ဦးကရေးလာပေးခဲ့၏။ ထိုရေသည် ငှက်ကုလားအုပ်ဥထဲ၌သိုထားပြီးသဲထဲ၌နှစ်မြုပ်ကာသိမ်းဆည်းထား သောရေဖြစ်၏။ နောက်ဆုံး ငမ်မီရေအိုင်ကြီးရှိရာသို့သူရောက်ခဲ့၏။ ထိုအိုင်ကြီးမှာပထဝီဝင်သဘောအရဥရောပ တိုက်သားများထဲ့မှသူပထမဆုံးတွေ့ရှိခြင်းဖြစ်သည်။
တောင်အာဖရှကတိုက်တွင်အခြေစိုက်နေထိုင်ကာကျွန်ကုန်ကူးလျက်ရှိသည့်ဒတ်ချ်လူမျိုးများနှင့် အယူ သည်းသည့်ဒေသခ့လူမျိုးများ၏အန္တရာယ်အသွယ်သွယ်ကြားမှခရီးပြုရွှေ့ပြောင်းခဲ့၏။ ဒတ်ချ်ကျွန်ကုန်ကူးခြင်းကို တားဆီးသဖြင့်သူအားမုန်းတီးနေသောဒတ်ချ်လူမျိုးများသူ၏ အဝတ်အစားများ၊ အိမ်ထောင်ပရိဘောဂများကို လုယက်သယ်ဆောင်သွားပြီး စာအုပ်များနှင့်ဆေးများကိုဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင်ဆက်လက်ခရီးပြုခဲ့ ရာအာဖရိကတိုက်အလယ်ဗဟိုရှိဇမ်ဘက်ဇီမြစ်ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုနေရာ၌အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်စေသော ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်ပွားလျက်ရှိသဖြင့် အခြေချနေထိုင်အလုပ်လုပ်ရန်မတတ်စွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။
တစ်ဦးတည်းခရီးပြုခြင်း
ဆက်လက်၍ခရီးထွက်လျှင်ဇနီးနှင့်သားသမီးများအတွက်အလွန်အန္တရာယ်ရှိသောကြောင့်သူတို့ကို အင်္ဂလန်ပြည်သို့ပြန်ပို့ပြီး တစ်ဦးတည်းခရီးဆက်ခဲ့၏။ ခရစ်တော်နှင့်အတူကိုယ်တော်အတွက်သာအစေခံဆက် ကပ်လိုသည့်နှိုးဆော်မှုကြောင့်အာဖရိကတိုက်တောနက်ကြီးများထဲသို့သူတစ်ဦး တည်းဆက်လက်တိုးဝင်ခရီးပြု ခဲ့၏။ အာဖရိကတိုက်အလယ်ဗဟိုကိုဖြတ်ကျော်လျက်အရှေ့မှအနောက်ဘက်သို့ခရီးပြုရန်(၁၈၅၅)ခုနှစ်မှ (၁၈၅၆)အတွင်းနယ်မြေရှာဖွေမှုခရီးစဉ်ပြုလုပ်ခဲ့၏။သူ့ခရီးစဉ်အတွင်းလူဖြူတစ်ဦးကိုတစ် ခါမျှမမြင်ဖူးသေးသော အာဖရိကလူမျိုးများစွာကိုတွေ့ဆုံခဲ့ရ၏။ သူ၌ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့်သနားခြင်းကရုဏာစိတ်သဘောရှိသောကြောင့် အာဖရိကတိုင်းရင်းသားများ ၏ရင်းနှီးချစ်ခင်မှုကိုရရှိခဲ့၏။ သူတို့အကြား၌နေထိုင်စဉ်ကာလ၌ဟောပြောသက် သေခံကာဆေးဝါးကုသအကူအညီပေးခဲ့၏။
အချို့သောလူမျိုးစုများက သူ့အားရိုင်းပျစွာဆက်ဆံခဲ့ပြီးတစ်ခါတစ်ရံ အသက်အန္တရာယ်ပင်ကြုံတွေ့ခဲ့ ရ၏။
ကျွန်ကုန်ကူးခြင်း ဤခရီးစဉ်၌ကျွန်ကုန်ကုူးခြင်း၏ကြောက်မက်ဖွယ်ဆိုးကျိုးများကိုလစ်ဗင်းစတုန်းမမျှော်လင့်ပြတွေ့ခဲ့ရ၏။ ရွာများကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးရွာသားများကိုနှိမ်နှင်းကာယောင်္ကျား၊မိန်းမ၊ခလေးသူငယ်များကို ကျွန်အဖြစ်ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားကြ၏။ ရွာကိုမီးရှို့ခဲ့ပြီးသူတို့၏လယ်ပင်း၌ကြီးမားသည့်သစ်တုံးများဖြင့်ချည် နှောင်ကာတော နက်ကြီးများအတိုင်းလမ်းလျှောက်စေ၏။ လမ်းခရီး၌ဒဏ်ရာရသူ၊ ဖျားနာသူများကိုသေဆုံးစေ ရန်ထားပစ်ခဲ့၏။ တောတွင်းလူ့အရိုးချောင်းများပြန့်ကြဲနေသည်ကိုမကြာခဏတွေ့မြင်ရ၏။ စည်ပင်ကြွယ်ဝသော ရွာသူကြီးများလည်းကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်းခြောက်ခြောက်သွေ့သွေ့ဖြစ်ခဲ့ရ၏။ ဤအချက်ကလစ် ဗင်းစတုန်း၏စိတ်နှလုံးကိုထိခိုက်စေခဲ့၏။ ဤအရာကို“အာဖရိက၏ဟင်းလင်းပြင်အနာ”ဟုခေါ်ခဲ့ပြီးအမြစ်မှုနှုတ် ပစ်ရန်သံဓိဠာန်ချခဲ့၏။ ဆုံးဖြတ်ချက်အောင်မြင်ရန်နှင့်အာဖရိကတောနက်အတွင်းပိုင်းအရပ်များ၌“လမ်းကို ရှာတွေ့သူ”အဖြစ်သူခံယူ၏။တစ်ခါတစ်ရံဒေသခံတိုင်းရင်းသားများကသူ့အားကျွန်ကုန်ကူးသူဟုထင်မှတ်ကာ အန္တရာယ်ပြုရန်ပင်ကြိုးစားခဲ့သေး၏။
ခက်ခဲမှုများ
လစ်ဗင်းစတုန်းအားဖြင့်ခရစ်တော်ကိုပထမဆုံးယုံကြည်လက်ခံပြောင်းလဲလာသည့် အာဖရိ ကအကြီး အကဲတစ်ဦးကသူ့အားဤသို့မေးဖူးခဲ့၏။ “ဒီအကြောင်းတွေကို သင့်တိုင်းပြည်မှလူတွေက အရင် ဘာဖြစ်လို့လာမ ပြောတာလဲ။ ကျွန်တော်တို့ဘိုးဘေးတွေလည်းခင် ဗျားပြောပြတာတွေကို တစ်ယောက် မျှမကြားခဲ့ရပဲသေဆုံးကုန် ခဲ့ပြီ၊ ဘာကြောင့်ဒီလိုဖြစ်ရတာလဲ။ ”ဤမေးခွန်းကသူ့အသက်တာအားများစွာ လွှမ်းမိုးသက်ရောက်ခဲ့ပြီး အာဖရိက တောနက်ပိုင်းရှိရာပေါင်းများ စွာသောလူမျိုးစုများဧဝံဂေလိ တရား များကြား ရမည့်လမ်းကြောင်းပေါ်သို့သူ့အားအမြဲ တစေတွန်းပို့လျက်ရှိ၏။ သို့ရာတွင်ဤ ကိစ္စသည်မလွယ် ကူချေ။ သူ့အဝတ်အစားများစုတ်ပြတ်သတ်ကာသူ့ခြေ ထောက်များလည်း(အရည်ကြည်ဖုများ) ဖြင့်ဖူးရောင်နေတော့၏။ သူ့ခန္ဒာကိုယ်ရှိအနာများကြောင့်နာကျင်စွာေ၀ ဒနာခံစားရ၏။ တစ်ခါတစ်ရံဒေသခံတိုင်းရင်းသား များကသူ့အားအစားအစာ မရောင်း၍အစာငတ်ခဲ့ရသော အချိန် များလည်းရှိခဲ့၏။ တချို့အချိန်များ၌သစ်ပင်အမြစ်များနှင့်ငှက်စားသော အစေ့လေးများ ကိုစားသောက်ခဲ့ရပြီး မြေ ကြီးပေါ်အိပ်စက်ခဲ့ရ၏။ (၃၁)ကြိမ်ဖျားနာခဲ့ပြီး အရိုးပေါ်အရေတင်အခြေအနေထိဖြစ်ခဲ့၏။ အဖျားကြီးသောအချိန် များ၌သူ့မိတ်ဆွေများ၏အမည်များနှင့်နေ့ရက်များကိုပင်မမှတ်မိနိုင်ဖြစ်ခဲ့၏။ သို့ရာတွင်သူ့အားမည်သည့်အရာကမျှစိတ်ဓါတ်ကျရန်မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ချေ။ ခွန်အားရရန်သမ္မာကျမ်းကိုမကြာခဏဖတ်ရှုခဲ့ပြီးသူ၏ကိုယ်ရေးမှတ် တမ်း၌“သခင်ဘုရား၌ကျွနု်ပ်ကိုကျွနု်ပ်ပြန်အားပေးရ၏။”ဟုရေးသားခဲ့၏။(၁ ရာ ၃၀း၆) ရှေ့ဆက်ရန်ပြင်ဆင်ထား သောမည်သည့်နေရာမဆိုသွားဖို့ဆန္ဒရှိသညဟြုသူပြောခဲ့ဖူးသည်။ “ကျွန်ကုန်ကူးသူများအရောက်သွားနိုင်သော နေရာသို့သာသနာပြုများကိုခရစ်တေ်ာ ၏မေတ္တာတော်ကခေါ်ဆောင်မသွားနိုင်ဘဲနေမလား”ဟုစိတ်ချစွာမျှော် လင့်သည်။
ဂုဏ်ပြုခံရခြင်း အာဖရိကတိုက်ရှိမြစ်များ၊အိုင်များကိုလစ်ဗင်းစတုန်းရှာဖွေတွေ့ရှိသဖြင့်သူ့အားလူသိများလာခဲ့၏။ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများက“အသံမြည်သောမီးခိုး”ဟုခေါ်ပြီးသူတို့မချဉ်းကပ်ရဲသည့်ဗစ်တိုးရီးယားရေတံခွန် ကိုသူရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သူသည်အာဖရိကတိုက်၌(၁၆)နှစ်ကြာပြီးခရီးမိုင်(၉၀၀၀) ခန့်ကိုအများအားဖြင့်ခြေ လျင်(သို့မဟုတ်)လှေဖြင့်သွားခဲ့ရ၏။ သူ၏ရှာဖွေတေ့ွ ရှိမှုများကိုအသိ အမှတ်ပြုသောအနေဖြင့်ရွှေတံဆိပ်များနှင့် ဂုဏ်ထုူးဆောင်ဘွဲ့များကိုသူ့အားပေးအပ်ချီးမြှင့်ဂုဏ်ပြုခဲ့၏။ သူဆစာပြောဝေငှ ချက်များကိုနားထောင်ရန်နှင့်သူ့ အားတွေ့ဆုံရန်လူပရိတ် သတ်များစွာ လာရောက်ကြသည်။ သူကိုယ်တိုင်လည်းသူ့ခရီးမာျးအကြောင်းစာအုပ်တစ် အုပ်ရေးသားခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက်သို့နောက်တစ်ကြိမ်
အစိုးရအရာရှိတစ်ဦးအနေဖြင့်အာဖရိကတိုက်သို့လစ်ဗင်းစတုန်းပြန်သွားခဲ့၏။ သို့သော် သာသနာပြုအ လုပ်နှင့်နယ်မြေသစ်ရှာဖွေေးအလုပ်တို့ကိုလွတ်လပ်စွာလုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိ၏။ ယခုအချိန်တွင်သူ့အားကူညီမည့်သူများ စွာရှိခဲ့သည်။ သို့သော်လည်းထိုသူများမှာတစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက်ဖျားနာပြီးသူ့ထံမှခွဲခွာသွားခဲ့၏။ ဤနေရာ သစ်၌(၃)လမျှနေပြီးနောက်သူ့ဇနီးသည်လည်းဖျားနာဝေဒနာဖြင့်အသက်ဆုံးပါးခဲ့၏။ သူမအားသစ်ပင်တစ်ပင် အောက်၌သင်္ဂြိုလ်ခဲ့၏။ ခရီးစဉ်အစပိုင်း၌ပင်အာဖရိကတိုက်၌သူ၏သမီးငယ်လေးတစ်ဦးအားသူကိုယ်တိုင် သင်္ဂြိုလ်ပေးခဲ့ရ၏။ဤအချိန်သည်သူ့အတွက်အလွန်ကြီးမားသည့်ဝန်သဖွယ်ဖြစ်ခဲ့၏။ “ဤလေးလံသောရိုက်ခတ် ချက်ကကျွန်ုပ်ကိုစိတ်ပျက်စေပြီး အရှုံးခံရန်လုပ်ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်၊ ဘုရားသခင်၌ကျွနု်ပ်ကိုယ်ကျွနု်ပ်အား ပေးပြီးရှေ့သို့ဆက်သွားမည်”ဟူ၍ဖြစ်၏။
သူ့အသက်တာအတွက်အန္တရာယ်များလည်းရှိခဲ့၏။တစ်ကြိမ်တွင်ကြံ့တစ်ကောင်အရှိန်ဖြင့်ပြေးလာပြီး သူ့အနားရောက်သောအခါရုတ်တရက်ရပ်တန့်သွား၏။ ဤအရာကားဘုရားသခင်ကာကွယ်ပေးခြင်းပေတည်း။ နောက်တစ်ကြိမ်တွင် အာဖရိကလူမျိုးတစ်ဦးက (၁၀)ကိုက်ခန့်အကွာမှလှံဖြင့်ပစ်ပေါက်လိုက်ရာသူ့လည်ပင်းနား မှဖြတ်ကာသစ်ပင်တစ်ပင်၌စိုက်သွား၏။ဘုရားသခင်သည်သူနှင့်အတူတစ်ချိန်လုံးရှိတော်မူ၏။ သူပြောသကဲ့သို့ ပင်အလုပ်ပြီးသည့်တိုင်အောင်သူ့အသက်တာသည်အံ့သြဖွယ်ဖြစ်ခဲ့၏။
သူ့အားအရာရှိအဖြစ်ခန့်အပ်စေလွှတ်ခဲ့သောဗြိတိသျှအစိုးရသည်ကျွန်ကုန်သည်များ၏လွှမ်းမိုးမှုခံရကာ သူ့အားလစာရပ်ဆိုင်းခဲ့၏။သူသည်အင်္ဂလန်ပြည်ပြန်ရန်ရှိခဲ့၏။ သို့သော်မကြာမီပင်ဘုရားသခင်သည်သူ့မိတ်ဆွေ များ၏ထောက်ပံ့ခြင်းအားဖြင့်အခြားလမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးလိုက်ခြင်းကြောင့် လစ်ဗစ်စတုန်းအင်္ဂလန်ပြည်သို့ဘယ် တော့မှပြန်မသွားခဲ့တော့ချေ။
နောက်ဆုံးခရီးထွက်ခြင်း
အာဖရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းသို့လစ်ဗင်းစတုန်းထပ်မံသွားရောက်ခဲ့၏။ ယခုသူသည် အသက်(၆၀) အရွယ် ရှိပြီ။သူ၏တောတွင်းခရီးပြုခဲ့သည့်နှစ် များကိုကြည့်လျှင်သူ့အစေခံ ကျွန်များ၏သစ္စာမရှိမှု များဖြင့်ပြည့်လျက်နေ၏။ သူ့ကိုပို့ပေးသောအရာများနှင့်စာများ လည်းအခိုးခံရ၏။သူပိုင်စ္စည်းအချို့ ကိုအာရပ်ကုန်သည်တစ်ဦးထံအပ်နှံခဲ့ပြီး လစ်ဗင်းစတုန်းသတင်းဘာမျှမကြား၇သောအခါ ထိုသူကအားလုံး ကိုရောင်းစားလိုက်၏။ ရင်းနှီးမှုမရှိသောအာဖ ရိကလူမျိုးများအကြားစားစရာနှင့်အဝတ်မရှိဘဲ သူတောင်း စားတစ်ယောက်ကဲ့သို့လစ်ဗင်းစတုန်းနေထိုင်ခဲ့ရ၏။ သူရေးသောစာအားလုံးလည်းရိုင်းစိုင်းသော ကျွန်ကုန်သည်များ၏ခိုးယူဖျက်ဆီးခြင်းခံခဲ့ရ၏။
သူ့ဆေးသေတ္တာလေးပင်မကျန်တော့ချေ။ ထို့ကြောင့်သူ့ကိုယ်သူပြန်၍ဆေးမကုနိုင်တော့ချေ။အဆက် သွယ်များအားလုံးပြတ်တောက်ကုန်၏။ သူသေပြီဟုထင်မှတ်ခဲ့ကြ၏။ သို့ရာတွင်ဘုရားသခင်သည်ဒေးဗစ်လစ် ဗင်းစတုန်းကိုမမေ့ခဲ့ချေ။
နယူးရော့်ခ်စေတမန်စာစောင်၏အယ်ဒီတာအမေရိကန်သတင်းစာတည်းဖြတ်သူက လစ်ဗင်းစတုန်း သတင်းစုံစမ်းရန်ဟင်နရီစတန်လီအားစေလွှတ်ခဲ့၏။ လပေါင်းများစွာခရီးနှင်ခဲ့ပြီးနောက်စတန်လီသည် လစ်ဗင်း စတုန်းကိုယူဂျီဂျီအရပ်၌တွေ့ခဲ့၏။သူယူခဲ့သောအစားအစာနှင့်ဆေးဝါးများကလစ်ဗင်းစတုန်း ကိုပြန်လည်ကျန်းမာ သန်စွမ်းစေခဲ့၏။ စတန်လီသည် လစ်ဗင်းစတုန်းနှင့်အတူလပေါင်းများစွာနေထိုင်ခဲ့၏။ ထိုလများအတွင်းခရစ် တော်နှင့်တူသောလစ်ဗင်းစတုန်း၏ အသက်တာက သူ့အတွက်စိန်ခေါ် ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့၏။
သူပြန်လာသောအခါ ဘုရားမဲ့တစ်ဦးအဖြစ်မှယုံကြည်သူတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့၏။ မိမိတိုင်းပြည်သို့ပြန်၍ ကျော်ကြားမှုနှင့်စည်းစိမ်ခံစားမှုရရှိရန်အတွက် လစ်ဗင်းစတုန်းကိုဖြောင့်ဖြသွေးဆောင်ရန် စတန်လီကြိုးစားခဲ့ သေး၏။ သို့ရာတွင်လစ်ဗင်းစတုန်းကအလုပ်မပြီးသေးသောကြောင့် ပြန်ရန်ငြင်းပယ်ခဲ့၏။
တစ်နှစ်ခန့်လစ်ဗင်းစတုန်းထပ်၍ခရီးပြုခဲ့၏။ သူသည်ပို၍အားနည်းလာခဲ့၏။ သူ၌သစ္စာ ရှိသောအာဖရိက လူမျိုးမိတ်ဆွေအချို့ရှိပြီးသူတို့ကထမ်းစင်ဖြင့်သယ်ဆောင်ပေး၏။ မိုးကြီးစွာရွာသွန်းခဲ့ပြီး သူ့အဖျားရောဂါလည်း တိုးပွားခဲ့၏။
သူကိုယ်ရေးရာဇဝင်မှတ်တမ်းကိုပင်ခဲယဉ်းစွာရေးခဲ့ရ၏။ အာဖရိကလူငယ်များက သူ့ကိုချစ်ခင် လျက် စောင့်ရှောက်ခဲ့ကြ၏။ သူ့အသက်နှင့်ခွန်အားလည်းတဖြည်းဖြည်းဒီရေကဲ့သို့ကျဆင်းခဲ့၏။ တဲအိမ် တစ်ခုအတွင်း ၌ထားပေးပြီးကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်ခဲ့ကြ၏။
(၁၈၇၃)ခုနှစ်၊ မေလ၏တစ်ခုသောနံနက်ခင်း၌သူ၏တဲထဲသို့ဝင်ကြည့်လိုက်သောအခါ အိပ်ယာကုတင် နံဘေး၌ဒူးထောက်လျက်ခေါင်းအုံးပေါ် တွင်လက်ထောက်ကာဆုတောင်း သည့်အနေ အထားဖြင့်အသက်ဆုံး လျက်ရှိကြောင်းတွေ့မြင်ခဲ့ရကြရသည်။ ဤဆုတောင်းသည့်အနေ အထာဖြင့် သူ့ကိုတွေ့ရသည်မှာ သံသယဖြစ်စ ရာမလိုပေ။သေသည့်တိုင်အောင်အာဖရိ ကတိုက်ရှိပျောက်ဆုံး ဝိညာဉ်မျာအတွက်သူဆုတောင်းနေခဲ့ပေလိမ့်မည်။
သစ္စာရှိသောအာဖရိကလူမျိုးများက သူ့နှလုံးကိုအာဖရိကတိုက်၌မြှုပ်နှံပြီးအလောင်း ကိုမိုင် (၉၀၀)ခန့် ဝေးသောကမ်းခြေသို့သယ်ဆောင်ခဲ့ကြ၏။ အမွှေးရနံ့များလိမ်းကျံပြီးနောက် အင်္ဂလန်ပြည် သို့သယ်ယူခဲ့ကြ၏။ ခြင်္သေ့ကုတ်ဖဲ့သောကြောင့်ရခဲ့သည့်အမာရွတ်အားဖြင့် သူ့အား လစ်ဗင်းစတုန်းဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသိသာစေ ခဲ့၏။အင်္ဂလန်ပြည်ရှိကျော်ကြား သူမျာနှင့်လူဂုဏ် တန်များကိုသင်္ဂြိုသောဝက်မင်စတာဘုရားရှိခိုးကျောင်းဝင်း၌ လစ်ဗင်းစတုန်းကိုသင်္ဂြိုလ်ခဲ့၏။ ထောင်ပေါင်းများစွာသောလူပရိတ်သတ်တို့သည်သူ့ကိုလေးစားသောအားဖြင့် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းသို့လာရောက်ခဲ့ကြ၏။
ပရိတ်သတ်ထဲ့မှဆင်းရဲနွမ်းပါးသာအဝတ်အစားဝတ်ထားသည့်အသက်ကြီးသောအဖိုးအိုတစ်ဦးက ယူကျုံးမရအောင်ငိုကျွေးနေ၏။ အဘယ့်ကြောင့်ငိုနေကြောင်းေ မးသောအခါ၊“ဒေးဗစ်နဲ့ငါတရွာထဲ သားတွေဖြစ် တယ်၊တနင်္ဂနွေဓမ္မပညာကျောင်းမှာအတူတူကြီးပြင်းခဲ့တယ်။ စက်ရုံတစ်ရုံ အတူအလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့သူ ကဘုရားသခင်လမ်းကိုရွေးချယ်ခဲ့ပြီး ငါကကိုယ့်လမ်း ကိုယ်ရွေးချယ်ပြီးအသက်ရှင်ခဲ့တယ်၊ အခုတော့လစ်လျ ရှုခံရပြီးလူမသိတဲ့လူဖြစ်တယ်။ ဂုဏ်ပြုခြင်းမခံရတဲ့သူဖြစ်တယ်။ငါ့ရှေ့ဆက်ဘာမှရှာစရာမရှိဘူး၊ အရက်သမား ရဲ့လမ်းဆုံးက သချိုၤင်းပဲရှိတော့တယ်။”ဟုပြန်ပြောခဲ့၏။
ဘုရားသခင်က “င့ါကိုချီးမြှောက်သောသူတို့ကို ငါချီးမြှောက်မည်၊ င့ါ ကိုမထီမဲ့မြင်ပြုသောသူတို့သည် ဂုဏ်အသရေပျက်ရကြလိမ့်မည်”ဖြစ်၏။ (၁ ရာ ၂း၃၀)။
လစ်ဗင်းစတုန်းသည်ဘုရားသခင်ကိုချီးမြောက်ခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်ကလည်းသူ့ကိုချီးမြှောက်ခဲ့၏။ ယနေ့အချိန်တွင်အာဖရိကတိုက်၌ရာပေါင်းများစွာသောသာသနာပြုများအမှုတော်ဆောင်လျက်ရှိကြပြီး အာဖရိကတိုက်၏အလယ်ပိုင်းသို့တိုင်ဧဝံဂေလိတရားရောက်ရှိပြန့်နှံ့နေပြီဖြစ်၏။ ကျွန်ကုန်ကူးခြင်းတို့ကိုလည်း အမြစ်မှဆွဲနှုတ်ပစ်လိုက်ကြ၏။
blog.shwecanaan.com
လမ္းေၾကာင္းရွာေတြ႔သူ
ေဒးဗစ္လစ္ဗင္းစတုန္း (David Livingstone)(၁၈၁၃ - ၁၈၇၃)
“အေမ ဒါကၽြန္ေတာ္တစ္ပါတ္အတြင္းရွာႏုိင္ခဲ့တဲ့အရာပဲ” ဟုေဒးဗစ္သည္သူ႔မိခင္ေပါင္ေပၚေငြအနည္း တင္လ်က္ စိတ္ထက္ သန္စြာေျပာခဲ့၏။ မိသားစုဆင္းရဲမႈဒဏ္မွလြတ္ရန္ေသြ အခ်ဳိ႕ကုိ သူလုပ္ကိုင္ရွာေဖြႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္စိတ္တက္ႀကြလွ်က္ရွိ၏။ ၾကင္နာေသာမိခင္က “ဒါနဲ႔သားဘာလုပ္ခ်င္သလဲ” ဟုေမးလိုက္ ၏။သူက“အေမ ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္လက္တင္သဒၵါစာအုပ္
တစ္အုပ္ကၽြန္ေတာ္၀ယ္ခ်င္ပါတယ္” ဟုမ၀ံ့မရဲျပန္ေျပာခဲ့၏။ ဆင္းရဲမႈ ေၾကာင့္ေက်ာင္းမေနႏိုင္ေသာ္လညး္ ပညာရွာ ရန္သူ စိ္တ္အားထက္သန္ခဲ့၏။
ငယ္စဥ္ဘ၀
ေဒးဗစ္လစ္ဗင္းစတုန္းကို ၁၈၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၉)ရက္ေန႔တြင္စေကာ့ တလန္ျပည္ ၌ေမြးဖြားခဲ့၏။ သူ႔မိဘမ်ားမွာစိတ္အားထက္သန္ေသာခရစ္ယာန္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သူငယ္စဥ္ကပင္ မိဘမ်ားထံမွ ခရစ္ယာန္အ သက္ရွင္မႈသင္ခန္းစာမ်ားကိုရရွိခဲ့၏။ သူသည္က်မ္းစာကိုစိတ္ ထက္သန္စြာေလ့ လာၿပီးအသက္ (၉)ႏွစ္အရြယ္၌ ဆာလံက်မ္းအခန္းႀကီး(၁၁၉) တစ္ခန္းလံုးကိုအလြတ္ရြတ္ဆုိႏုိင္ခဲ့၏။ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔သိခဲ့ၿပီးျဖစ္ တဲ့အတုိင္းဆင္းရဲလြန္း ၍သူေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ အသက္(၁၀)ႏွစ္အရြယ္တြင္ခ်ည္စက္ တစ္ခု၌အလုပ္ လုပ္ရန္သြားခဲ့၏။ မနက္(၆) နာရီမွ ည(၈)နာရီအထိအလုပ္လုပ္ခဲ့ရ၏။ သူအလုပ္လုပ္စဥ္လက္တင္စာအုပ္ကို သူ႔အနီး၌ဖြင့္ထားၿပီးေလ့လာခဲ့ ၏။ ထို္႔ေနာက္အိမ္ျပန္ေရာက္၍ပင္ ပန္းေသာ္လည္း ညသန္းေခါင္တုိင္စာကိုေလ့လာခဲ့၏။
သူ၏ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္လက္တင္ဘာသာစကားေကာင္းစြာတတ္ကၽြမ္းခဲ့ၿပီး သိပၸံပညာကုိစတင္ေလ့လာ ခဲ့၏။ အလုပ္ကိုေကာင္းမြန္စြာလုပ္ကာအရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာေၾကာင့္ စက္ရံု၌ရာထူးတုိးျမွင့္ခံ ရၿပီးလစာလည္း မ်ားမ်ားရခဲ့၏။ ဤသို႔ျဖင့္ေႏြရာသီ၌အလုပ္လုပ္ၿပီး၊ ေဆာင္းရာသီ၌ဂရိ ဘာသာစကားႏွင့္ေဆးပညာ ကုိေလ့လာ ႏို္င္ခဲ့၏။ ေႏြရာသီ၌အလုပ္လုပ္လ်က္သီၾသေလာ္ဂ်ီ ပညာကိုေလ့လာခဲ့၏။ သူ႔ပညာေရးအတြက္မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ထံမွ်အကူအညီမရခဲ့ေခ်။ ဤပင္ပန္းခက္ခဲေသာအခ်ိန္မ်ားက လာမည့္သူပအသက္တာအတြက္ ျပင္ဆင္ေလ့က်င့္ေပးခဲ့၏။
သူ႔၌ကစားခ်ိ္န္မရွိခဲ့ပဲ၊ သူ႔အိမ္အနီး၌စီးဆင္းေနေသာျမစ္အနီး တြင္လမ္္းေလွ်ာက္ရျခင္းကုိ သူႏွစ္သက္ခဲ့ ၏။ငွက္ကေလးမ်ား၊ ပန္းပြင့္မ်ားႏွင့္ေက်ာက္ တံုးမ်ားစသည့္သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုအနီး ကပ္ေလ့လာၾကည့္ရွဳ သူတစ္ဦးျဖစ္၏။ ခရီးသြားမွတ္တမ္းစာအုပ္မ်ားကုိဖတ္ရွဳရန္ သူႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္ သမၼာက်မ္းစာကုိ အလြန္ဖတ္ရွဳခဲ့၏။ သမၼာက်မ္းစာကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးျခင္းစိတ္ကေနာင္တြင္ သမၼာက်မ္းစာသာလွ်င္သူ႔အေဖာ္မြန္ျဖစ္၍ အသက္တာကိုမ်ားစြာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက္သို႔ေခၚေတာ္မူျခင္း
အသက္(၂၀)တြင္ခရစ္ေတာ္ကိုသူ၏ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံၿပီးအျခားတုိင္းႏို္င္ငံမ်ား၌သာသနာျပဳ တစ္ဦးျဖစ္လာရန္ဆက္ကပ္အပ္ႏွံခဲ့၏။ ဂ်ာမန္သာသနာျပဳတစ္ဦးက တရုတ္ျပည္၌ေဆးကုသေပး ကာသာသနာ ျပဳမည့္သူမ်ားလိုအပ္ေၾကာင္း သူ႔ထံစာေရးသားခဲ့ေသာေၾကာင့္ေဆး ပညာရပ္မ်ားေလ့လာ ခဲ့ၿပီးတရုတ္ျပည္သို႔ သြားေရာက္အမႈေတာ္ေဆာင္ရန္လစ္ဗင္း စတုန္းဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ေဆးပညာရပ္မ်ားကို (၂)ၽႏွစ္မွ်ေလ့လာၿပီး တရုတ္ျပည္သို႔သြားရန္စီစဥ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ဘုရားသခင္၌သူ႔အတြက္ အျခားေသာ အႀကံအစည္ေတာ္မ်ားရွိခဲ့ ၏။ဘုရားသခင္လက္ေတာ္ထဲ သုိ႔အပ္ႏွံေသာမိမိတုုိ႔၏အႀကံ အစည္မ်ားကေလာကီအရာမ်ား အတြက္မဟုတ္လွ်င္ ဘုရားသခင္၏အလုိေတာ္ျပည့္စံုလာေပမည္။ တရုတ္ျပည္၌စစ္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ တရုတ္ျပည္ သို႔မသြားေရာက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။
ဘုရားသခင္၏လမ္းျပပဲ့ျပင္မႈကိုေစာင့္စားေနစဥ္ အာဖရိကတုိက္၌ သာသနာျပဳေနေသာ သူေရာဘတ္မို ဖက္သည္အဂၤလန္ျပည္သို႔ေရာက္ လာၿပီးအာဖရိကတိုက္၏လုိအပ္ ခ်က္မ်ားကုိေျပာခဲ့၏။ လစ္ဗင္းစတုန္းသည္သူ ႏွင့္စကားေျပာခဲ့၏။ မိုဖက္က“ေလာက၌ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိသူ၊ ဘုရားသခင္ကိုမသိသူ၊ ခရစ္ေတာ္ကိုမရရွိသူမ်ား ၏ရြာေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ကိုကၽြႏု္ပ္ျမင္ပ္သည္။” ဟူေသာအခ်က္ကလစ္ဗင္းစတုန္းကုိအာဖရိ ကတုိက္သို႔ သြားရန္ဆုံုးျဖတ္ေစခဲ့ပါသည္။ ၾကယ္မ်ားကိုေလ့လာၾကည့္ရွဳျခင္း အားျဖင့္ခရီးလမ္းေၾကာင္း ကုိရွာေဖြရေၾကာင္းသူ ေလ့လာခဲ့၏။ ဤအရာကေနာင္တြင္အလြန္ မဲေမွာင္သည့္ေတာအုပ္ႀကီး အတြင္းခရီးလမ္းေၾကာင္းမ်ားရွာေဖြရန္အ သံုး၀င္ခဲ့သည္။
မဲေမွာင္ေသာအာဖရိကတုိက္ႀကီးေပၚ၌ ကိတ္ေတာင္းအရပ္မွေ၇ာဘတ္မိုဖက္အမႈေတာ္ေဆာင္သည့္ကုဂုမန္အရပ္သုိ႔ေရာက္ရန္ႏြားလွည္းျဖင့္ မုိင္(၇၀၀)ခန္႔ခရီးျပဳခဲ့ရ၏။သူ႔အားဘုရားသခင္လုပ္ေဆာင္ေစလိုေသာႀကီးမားသည့္အမႈေတာ္ကို သူနားလည္သ ေဘာေပါက္လာခဲ့၏။ ဧ၀ံေဂလိတရားအတြက္တံခါးဖြြင့္ရန္မည္သူမွ်မသြားေရာက္ခဲ့ဖူးသည့္အာဖရိကတိုက္အ လယ္ဗဟုိသုိ႔သြားေရာက္ရန္သူဆႏၵရွိခဲ့၏။အျခားမည္သူမွ်မလုပ္ဖူးေသာအလုပ္ကုိသူ႔အား ဘုရားသခင္ခိုင္းေစ ေၾကာင္းယံုၾကည္ခဲ့၏။ အာဖရိကတုိက္ေတာနက္ႀကီးအတြင္းပိုင္း၌ေနထိုင္ၿပီးဧ၀ံေဂလိတရားမၾကားသိရေသး သူမ်ားစြာရွိသည့္အတြက္လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ျခေသၤ့မ်ားလိုက္ဖမ္းျခင္း
လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ လွပေသာမက္ေဘ့ာဆာခ်ဳိင့္၀ွမ္းအ၇ပ္ကိုေတြ႔ၿပီးထိုအရပ္၌(၃)ႏွစ္မွ်ေနထိုင္ရန္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့၏။ ေရာဘတ္ မုိဖက္၏ သမီးျဖစ္ သူေမရီမိုဖက္ႏွင့္လက္ထပ္ခဲ့၏။ မက္ေဘာ့ဆာအရပ္၌လူႏွင့္ကၽြဲႏြား မ်ားကိုကုိက္သတ္ကာဒုကၡေပးေနေသာ ျခေသၤ့မ်ားစြာရွိသည္။ ျခေသၤ့မ်ားကုိဖယ္ရွားရန္ လာေရာက္အကူအညီ ေတာင္းၾကသည္။ျခေသၤ့တစ္ေကာင္သတ္ႏိုင္လွ်င္အျခားျခေသၤ့မ်ား လည္းထြက္ေျပးၾကမည္ကုိသူသိေသာ ေၾကာင့္အာဖရိကလူအခ်ိဳ႕ကိုေခၚၿပီးျခေသၤ့ဖမ္း (အမဲလိုက္)ထြက္ခဲ့ၾသ၏။ သူပစ္လိုက္၍ထိသြားေသာျခေသၤ့ကသူ႔ အေပၚခုန္အုပ္ကာသူ႔ပခံုးကိုကုတ္ျဖဲေတာ့၏။ သူႏွင့္အတူပါလာေသာသူမ်ားကထို္ျခေသၤ့ကိုေသေအာင္သတ္ပစ္ လိုက္ၾက၏။ ျခေသၤ့ကုတ္ဖဲ့သည့္ဒဏ္ရာျပင္းထန္ၿပီးအနာေပ်ာက္ရန္အခ်ိန္အေတာ္ၾကာခဲ့၏။ သူပလက္ေမာင္းမ စြမ္းမသန္ျဖစ္ရၿပီး အမာရြတ္မ်ားမွာေသရာပါခဲ့၏။ သုိ႔ရာတြင္ထို္အမာရြတ္မ်ားက ေနာင္အခါသူ၏ကိုယ္ခႏၶာျဖစ္ ေၾကာင္းမွတ္မိေစမည့္အမွတ္အသားျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုအရပ္မွအာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားစြာခရစ္ေတာ္ကိုယံုၾကည္လက္ခံခဲ့ ၿပီးလစ္ဗင္းစတုန္းလည္းထုိအရပ္၌ေကာင္းစြာေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့၏။
ေျမာက္ပုိင္းသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း
ေရရွားပါးေသာေၾကာင့္ထိုအရပ္၌အစာေရစာေခါင္းပါးျခင္းကပ္က်ေရာက္ခဲ့၏။
အျခားလူမ်ားကဲ့သုိ႔လစ္ဗင္းစတုန္းလည္းတစ္ခါတစ္ရံႏွံေကာင္ႏွင့္ ဖားမ်ားကုိစားေသာက္ခဲ့ရ၏။ ေျမာက္ပိုင္းအ ရပ္ေဒသတစ္ခုသုိ႔ေရြႊ႕ေျပာင္းရန္သူရွာေဖြလ်က္ရွိ၏။ ယခင္ကမျဖတ္ေက်ာ္ဖူးေသာႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာသဲ ကႏၱာရကိုျဖတ္ေက်ာ္ရန္ရွိေၾကာင္းသူၾကားခဲ့ရ၏။ ကႏၱာရသည္မိုင္(၃၀၀)ခန္႔ရွိသည္။ ထုိသဲကႏၱာရကိုေက်ာ္ျဖတ္ ရန္ခရီးအစျပဳခဲ့ၿပီး မၾကာခဏေရဆာငတ္၏။ တစ္ႀကိမ္၌ထုိအရပ္ေနသည့္“ၿခံဳထူေသာအရပ္သား”ဟုေခၚေသာ လူတစ္ဦးကေရးလာေပးခဲ့၏။ ထိုေရသည္ ငွက္ကုလားအုပ္ဥထဲ၌သုိထားၿပီးသဲထဲ၌ႏွစ္ျမဳပ္ကာသိမ္းဆည္းထား ေသာေရျဖစ္၏။ ေနာက္ဆံုး ငမ္မီေရအိုင္ႀကီးရွိရာသုိ႔သူေရာက္ခဲ့၏။ ထုိအုိင္ႀကီးမွာပထ၀ီ၀င္သေဘာအရဥေရာပ တုိက္သားမ်ားထဲ့မွသူပထမဆံုးေတြ႔ရွိျခင္းျဖစ္သည္။
ေတာင္အာဖရွကတုိက္တြင္အေျခစုိက္ေနထိုင္ကာကၽြန္ကုန္ကူးလ်က္ရွိသည့္ဒတ္ခ်္လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ အယူ သည္းသည့္ေဒသခ့လူမ်ဳိးမ်ား၏အႏၱ၇ာယ္အသြယ္သြယ္ၾကားမွခရီးျပဳေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့၏။ ဒတ္ခ်္ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္းကုိ တားဆီးသျဖင့္သူအားမုန္းတီးေနေသာဒတ္ခ်္လူမ်ဳိးမ်ားသူ၏ အ၀တ္အစားမ်ား၊ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂမ်ားကို လုယက္သယ္ေဆာင္သြားၿပီး စာအုပ္မ်ားႏွင့္ေဆးမ်ားကိုဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ဆက္လက္ခရီးျပဳခဲ့ ရာအာဖရိကတိုက္အလယ္ဗဟုိရွိဇမ္ဘက္ဇီျမစ္ကိုေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ထုိေနရာ၌အသက္အႏၱရာယ္ထိခုိက္ေစေသာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသျဖင့္ အေျခခ်ေနထိုင္အလုပ္လုပ္ရန္မတတ္စြမ္းႏိုင္ခဲ့ေခ်။
တစ္ဦးတည္းခရီးျပဳျခင္း
ဆက္လက္၍ခရီးထြက္လွ်င္ဇနီးႏွင့္သားသမီးမ်ားအတြက္အလြန္အႏၱရာယ္ရွိေသာေၾကာင့္သူတို႔ကုိ အဂၤလန္ျပည္သုိ႔ျပန္ပို႔ၿပီး တစ္ဦးတည္းခရီးဆက္ခဲ့၏။ ခရစ္ေတာ္ႏွင့္အတူကိုယ္ေတာ္အတြက္သာအေစခံဆက္ ကပ္လိုသည့္ႏႈိးေဆာ္မႈေၾကာင့္အာဖရိကတိုက္ေတာနက္ႀကီးမ်ားထဲသုိ႔သူတစ္ဦး တည္းဆက္လက္တုိး၀င္ခရီးျပဳ ခဲ့၏။ အာဖရိကတုိက္အလယ္ဗဟုိကိုျဖတ္ေက်ာ္လ်က္အေရွ႕မွအေနာက္ဘက္သုိ႔ခရီးျပဳရန္(၁၈၅၅)ခုႏွစ္မွ (၁၈၅၆)အတြင္းနယ္ေျမရွာေဖြမႈခရီးစဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့၏။သူ႔ခရီးစဥ္အတြင္းလူျဖဴတစ္ဦးကိုတစ္ ခါမွ်မျမင္ဖူးေသးေသာ အာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားစြာကုိေတြ႔ဆံုခဲ့ရ၏။ သူ၌ခ်စ္ျခင္းေမတၱာႏွင့္သနားျခင္းကရုဏာစိတ္သေဘာရွိေသာေၾကာင့္ အာဖရိကတုိင္းရင္းသားမ်ား ၏ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္မႈကိုရရွိခဲ့၏။ သူတို႔အၾကား၌ေနထိုင္စဥ္ကာလ၌ေဟာေျပာသက္ ေသခံကာေဆး၀ါးကုသအကူအညီေပးခဲ့၏။
အခ်ဳိ႔ေသာလူမ်ဳိးစုမ်ားက သူ႔အားရုိင္းပ်စြာဆက္ဆံခဲ့ၿပီးတစ္ခါတစ္ရံ အသက္အႏၱရာယ္ပင္ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ ရ၏။
ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္း ဤခရီးစဥ္၌ကၽြန္ကုန္ကုူးျခင္း၏ေၾကာက္မက္ဖြယ္ဆိုးက်ဳိးမ်ားကိုလစ္ဗင္းစတုန္းမေမွ်ာ္လင့္ပျေတြ႔ခဲ့ရ၏။ ရြာမ်ားကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီးရြာသားမ်ားကိုႏွိမ္ႏွင္းကာေယာက်ၤား၊မိန္းမ၊ခေလးသူငယ္မ်ားကို ကၽြန္အျဖစ္ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၾက၏။ ရြာကိုမီးရွဳိ႕ခဲ့ၿပီးသူတုိ႔၏လယ္ပင္း၌ႀကီးမားသည့္သစ္တံုးမ်ားျဖင့္ခ်ည္ ေႏွာင္ကာေတာ နက္ႀကီးမ်ားအတိုင္းလမ္းေလွ်ာက္ေစ၏။ လမ္းခရီး၌ဒဏ္ရာရသူ၊ ဖ်ားနာသူမ်ားကိုေသဆံုးေစ ရန္ထားပစ္ခဲ့၏။ ေတာတြင္းလူ႔အရိုးေခ်ာင္းမ်ားျပန္႔ႀကဲေနသည္ကိုမၾကာခဏေတြ႔ျမင္ရ၏။ စည္ပင္ႀကြယ္၀ေသာ ရြာသူႀကီးမ်ားလည္းက်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ပိုငး္ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႔ေသြ႔ျဖစ္ခဲ့ရ၏။ ဤအခ်က္ကလစ္ ဗင္းစတုန္း၏စိတ္ႏွလံုးကိုထိခိုက္ေစခဲ့၏။ ဤအရာကို“အာဖရိက၏ဟင္းလင္းျပင္အနာ”ဟုေခၚခဲ့ၿပီးအျမစ္မႈႏႈတ္ ပစ္ရန္သံဓိဠာန္ခ်ခဲ့၏။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေအာင္ျမင္ရန္ႏွင့္အာဖရိကေတာနက္အတြင္းပိုင္းအရပ္မ်ား၌“လမ္းကို ရွာေတြ႔သူ”အျဖစ္သူခံယူ၏။တစ္ခါတစ္ရံေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားကသူ႔အားကၽြန္ကုန္ကူးသူဟုထင္မွတ္ကာ အႏၱရာယ္ျပဳရန္ပင္ႀကိဳးစားခဲ့ေသး၏။
ခက္ခဲမႈမ်ား
လစ္ဗင္းစတုန္းအားျဖင့္ခရစ္ေတာ္ကိုပထမဆံုးယံုၾကည္လက္ခံေျပာင္းလဲလာသည့္ အာဖရိ ကအႀကီး အကဲတစ္ဦးကသူ႔အားဤသို႔ေမးဖူးခဲ့၏။ “ဒီအေၾကာင္းေတြကို သင့္တိုင္းျပည္မွလူေတြက အရင္ ဘာျဖစ္လုိ႔လာမ ေျပာတာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘုိးေဘးေတြလည္းခင္ ဗ်ားေျပာျပတာေတြကို တစ္ေယာက္ မွ်မၾကားခဲ့ရပဲေသဆံုးကုန္ ခဲ့ၿပီ၊ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ရတာလဲ။ ”ဤေမးခြန္းကသူ႔အသက္တာအားမ်ားစြာ လႊမ္းမုိးသက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အာဖရိက ေတာနက္ပိုင္းရွိရာေပါင္းမ်ား စြာေသာလူမ်ဳိးစုမ်ားဧ၀ံေဂလိ တရား မ်ားၾကား ရမည့္လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔သူ႔အားအၿမဲ တေစတြန္းပို႔လ်က္ရွိ၏။ သုိ႔ရာတြင္ဤ ကိစၥသည္မလြယ္ ကူေခ်။ သူ႔အ၀တ္အစားမ်ားစုတ္ျပတ္သတ္ကာသူ႔ေျခ ေထာက္မ်ားလည္း(အရည္ၾကည္ဖုမ်ား) ျဖင့္ဖူးေရာင္ေနေတာ့၏။ သူ႔ခႏၵာကိုယ္ရွိအနာမ်ားေၾကာင့္နာက်င္စြာေ၀ ဒနာခံစားရ၏။ တစ္ခါတစ္ရံေဒသခံတိုင္းရင္းသား မ်ားကသူ႔အားအစားအစာ မေရာင္း၍အစာငတ္ခဲ့ရေသာ အခ်ိန္ မ်ားလည္းရွိခဲ့၏။ တခ်ဳိ႕အခ်ိန္မ်ား၌သစ္ပင္အျမစ္မ်ားႏွင့္ငွက္စားေသာ အေစ့ေလးမ်ား ကိုစားေသာက္ခဲ့ရၿပီး ေျမ ႀကီးေပၚအိပ္စက္ခဲ့ရ၏။ (၃၁)ႀကိမ္ဖ်ားနာခဲ့ၿပီး အရုိးေပၚအေရတင္အေျခအေနထိျဖစ္ခဲ့၏။ အဖ်ားႀကီးေသာအခ်ိန္ မ်ား၌သူ႔မိတ္ေဆြမ်ား၏အမည္မ်ားႏွင့္ေန႔ရက္မ်ားကိုပင္မမွတ္မိႏိုင္ျဖစ္ခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္သူ႔အားမည္သည့္အရာကမွ်စိ္တ္ဓါတ္က်ရန္မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ခြန္အားရရန္သမၼာက်မ္းကိုမၾကာခဏဖတ္ရွဳခဲ့ၿပီးသူ၏ကိုယ္ေရးမွတ္ တမ္း၌“သခင္ဘုရား၌ကၽြႏု္ပ္ကိုကၽြႏု္ပ္ျပန္အားေပးရ၏။”ဟုေရးသားခဲ့၏။(၁ ရာ ၃၀း၆) ေရွ႔ဆက္၇န္ျပင္ဆင္ထား ေသာမည္သည့္ေနရာမဆိုသြားဖို႔ဆႏၵရွိသညျဟုသူေျပာခဲ့ဖူးသည္။ “ကၽြန္ကုန္ကူးသူမ်ားအေရာက္သြားႏိုင္ေသာ ေနရာသို႔သာသနာျပဳမ်ားကိုခရစ္ေတ္ာ ၏ေမတၱာေတာ္ကေခၚေဆာင္မသြားႏိုင္ဘဲေနမလား”ဟုစိတ္ခ်စြာေမွ်ာ္ လင့္သည္။
ဂုဏ္ျပဳခံရျခင္း အာဖရိကတုိက္ရွိျမစ္မ်ား၊အိုင္မ်ားကိုလစ္ဗင္းစတုန္းရွာေဖြေတြ႔ရွိသျဖင့္သူ႔အားလူသိမ်ားလာခဲ့၏။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားက“အသံျမည္ေသာမီးခုိး”ဟုေခၚၿပီးသူတို႔မခ်ဥ္းကပ္ရဲသည့္ဗစ္တုိးရီးယားေရတံခြန္ ကိုသူရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သူသည္အာဖရိကတိုက္၌(၁၆)ႏွစ္ၾကာၿပီးခရီးမိုင္(၉၀၀၀) ခန္႔ကိုအမ်ားအားျဖင့္ေျခ လ်င္(သို႔မဟုတ္)ေလွျဖင့္သြားခဲ့ရ၏။ သူ၏ရွာေဖြေတ႔ြ ရွိမႈမ်ားကုိအသိ အမွတ္ျပဳေသာအေနျဖင့္ေရႊတံဆိပ္မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္ထုူးေဆာင္ဘြဲ႔မ်ားကုိသူ႔အားေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ဂုဏ္ျပဳခဲ့၏။ သူဆစာေျပာေ၀ငွ ခ်က္မ်ားကုိနားေထာင္ရန္ႏွင့္သူ႔ အားေတြ႔ဆံုရန္လူပရိတ္ သတ္မ်ားစြာ လာေရာက္ၾကသည္။ သူကိုယ္တုိင္လည္းသူ႔ခရီးမာ်းအေၾကာင္းစာအုပ္တစ္ အုပ္ေရးသားခဲ့၏။
အာဖရိကတိုက္သုိ႔ေနာက္တစ္ႀကိမ္
အစုိးရအရာရွိတစ္ဦးအေနျဖင့္အာဖရိကတုိက္သို႔လစ္ဗင္းစတုန္းျပန္သြားခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္ သာသနာျပဳအ လုပ္ႏွင့္နယ္ေျမသစ္ရွာေဖြေးအလုပ္တုိ႔ကိုလြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိ၏။ ယခုအခိ်န္တြင္သူ႔အားကူညီမည့္သူမ်ား စြာရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္းထိုသူမ်ားမွာတစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ဖ်ားနာၿပီးသူ႔ထံမွခြဲခြာသြားခဲ့၏။ ဤေနရာ သစ္၌(၃)လမွ်ေနၿပီးေနာက္သူ႔ဇနီးသည္လည္းဖ်ားနာေ၀ဒနာျဖင့္အသက္ဆံုးပါးခဲ့၏။ သူမအားသစ္ပင္တစ္ပင္ ေအာက္၌သၿဂၤိဳလ္ခဲ့၏။ ခရီးစဥ္အစပိုင္း၌ပင္အာဖရိကတိုက္၌သူ၏သမီးငယ္ေလးတစ္ဦးအားသူကိုယ္တိုင္ သၿဂၤိဳလ္ေပးခဲ့ရ၏။ဤအခ်ိန္သည္သူ႔အတြက္အလြန္ႀကီးမားသည့္၀န္သဖြယ္ျဖစ္ခဲ့၏။ “ဤေလးလံေသာရိုက္ခတ္ ခ်က္ကကၽြႏ္ုပ္ကိုစိတ္ပ်က္ေစၿပီး အရွံဳးခံရန္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္၊ ဘုရားသခင္၌ကၽြႏု္ပ္ကိုယ္ကၽြႏု္ပ္အား ေပးၿပီးေရွ႕သို႔ဆက္သြားမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
သူ႔အသက္တာအတြက္အႏၱရာယ္မ်ားလည္းရွိခဲ့၏။တစ္ႀကိမ္တြင္ႀက့ံတစ္ေကာင္အရွိန္ျဖင့္ေျပးလာၿပီး သူ႔အနားေရာက္ေသာအခါရုတ္တရက္ရပ္တန္႔သြား၏။ ဤအရာကားဘုရားသခင္ကာကြယ္ေပးျခင္းေပတည္း။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္တြင္ အာဖရိကလူမ်ဳိးတစ္ဦးက (၁၀)ကိုက္ခန္႔အကြာမွလွံျဖင့္ပစ္ေပါက္လိုက္ရာသူ႔လည္ပင္းနား မွျဖတ္ကာသစ္ပင္တစ္ပင္၌စိုက္သြား၏။ဘုရားသခင္သည္သူႏွင့္အတူတစ္ခ်ိန္လံုးရွိေတာ္မူ၏။ သူေျပာသကဲ့သို႔ ပင္အလုပ္ၿပီးသည့္တိုင္ေအာင္သူ႔အသက္တာသည္အံ့ၾသဖြယ္ျဖစ္ခဲ့၏။
သူ႔အားအရာရွိအျဖစ္ခန္႔အပ္ေစလႊတ္ခဲ့ေသာၿဗိတိသွ်အစုိးရသည္ကၽြန္ကုန္သည္မ်ား၏လႊမ္းမိုးမႈခံရကာ သူ႔အားလစာ၇ပ္ဆိုင္းခဲ့၏။သူသည္အဂၤလန္ျပည္ျပန္ရန္ရွိခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္မၾကာမီပင္ဘုရားသခင္သည္သူ႔မိတ္ေဆြ မ်ား၏ေထာက္ပံ့ျခင္းအားျဖင့္အျခားလမ္းေၾကာင္းဖြင့္ေပးလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ လစ္ဗစ္စတုန္းအဂၤလန္ျပည္သို႔ဘယ္ ေတာ့မွျပန္မသြားခဲ့ေတာ့ေခ်။
ေနာက္ဆံုးခရီးထြက္ျခင္း
အာဖရိကတိုက္အလယ္ပုိင္းသို႔လစ္ဗင္းစတုန္းထပ္မံသြားေ၇ာက္ခဲ့၏။ ယခုသူသည္ အသက္(၆၀) အရြယ္ ရွိၿပီ။သူ၏ေတာတြင္းခရီးျပဳခဲ့သည့္ႏွစ္ မ်ားကိုၾကည့္လွ်င္သူ႔အေစခံ ကၽြန္မ်ား၏သစၥာမရွိမႈ မ်ားျဖင့္ျပည့္လ်က္ေန၏။ သူ႔ကုိပို႔ေပးေသာအရာမ်ားႏွင့္စာမ်ား လည္းအခိုးခံရ၏။သူပိုင္စၥည္းအခ်ဳိ႕ ကုိအာ၇ပ္ကုန္သည္တစ္ဦးထံအပ္ႏွံခဲ့ၿပီး လစ္ဗင္းစတုန္းသတင္းဘာမွ်မၾကား၇ေသာအခါ ထိုသူကအားလံုး ကုိေရာင္းစားလုိ္က္၏။ ၇င္းႏွီးမႈမရွိေသာအာဖ ရိကလူမ်ဳိးမ်ားအၾကားစားစရာႏွင့္အ၀တ္မရွိဘဲ သူေတာင္း စားတစ္ေယာက္ကဲ့သို႔လစ္ဗင္းစတုန္းေနထိုင္ခဲ့ရ၏။ သူေရးေသာစာအားလံုးလည္းရုိင္းစုိင္းေသာ ကၽြန္ကုန္သည္မ်ား၏ခုိးယူဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရ၏။
သူ႔ေဆးေသတၱာေလးပင္မက်န္ေတာ့ေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္သူ႔ကိုယ္သူျပန္၍ေဆးမကုႏိုင္ေတာ့ေခ်။အဆက္ သြယ္မ်ားအားလံုးျပတ္ေတာက္ကုန္၏။ သူေသၿပီဟုထင္မွတ္ခဲ့ၾက၏။ သို႔ရာတြင္ဘုရားသခင္သည္ေဒးဗစ္လစ္ ဗင္းစတုန္းကိုမေမ့ခဲ့ေခ်။
နယူးေရာ္႔ခ္ေစတမန္စာေစာင္၏အယ္ဒီတာအေမရိကန္သတင္းစာတည္းျဖတ္သူက လစ္ဗင္းစတုန္း သတင္းစံုစမ္းရန္ဟင္နရီစတန္လီအားေစလႊတ္ခဲ့၏။ လေပါင္းမ်ားစြာခရီးႏွင္ခဲ့ၿပီးေနာက္စတန္လီသည္ လစ္ဗင္း စတုန္းကိုယူဂ်ီဂ်ီအရပ္၌ေတြ႔ခဲ့၏။သူယူခဲ့ေသာအစားအစာႏွင့္ေဆး၀ါးမ်ားကလစ္ဗင္းစတုန္း ကိုျပန္လည္က်န္းမာ သန္စြမ္းေစခဲ့၏။ စတန္လီသည္ လစ္ဗင္းစတုနး္ႏွင့္အတူလေပါင္းမ်ားစြာေနထိုင္ခ့ဲ၏။ ထုိလမ်ားအတြင္းခရစ္ ေတာ္ႏွင့္တူေသာလစ္ဗင္းစတုနး္၏ အသက္တာက သူ႔အတြက္စိန္ေခၚ ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့၏။
သူျပန္လာေသာအခါ ဘုရားမဲ့တစ္ဦးအျဖစ္မွယံုၾကည္သူတစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့၏။ မိမိတုိင္းျပည္သုိ႔ျပန္၍ ေက်ာ္ၾကားမႈႏွင့္စည္းစိမ္ခံစားမႈရရွိရန္အတြက္ လစ္ဗင္းစတုန္းကိုေျဖာင့္ျဖေသြးေဆာင္ရန္ စတန္လီႀကိဳးစားခဲ့ ေသး၏။ သုိ႔ရာတြင္လစ္ဗင္းစတုန္းကအလုပ္မၿပီးေသးေသာေၾကာင့္ ျပန္ရန္ျငင္းပယ္ခဲ့၏။
တစ္ႏွစ္ခန္႔လစ္ဗငး္စတုန္းထပ္၍ခရီးျပဳခဲ့၏။ သူသည္ပုိ၍အားနညး္လာခဲ့၏။ သူ၌သစၥာ ရွိေသာအာဖရိက လူမ်ဳိးမိတ္ေဆြအခ်ဳိ႕ရွိၿပီးသူတုိ႔ကထမ္းစင္ျဖင့္သယ္ေဆာင္ေပး၏။ မုိးႀကီးစြာရြာသြန္းခဲ့ၿပီး သူ႔အဖ်ားေရာဂါလည္း တိုးပြားခဲ့၏။
သူကိုယ္ေရးရာဇ၀င္မွတ္တမ္းကိုပင္ခဲယဥ္းစြာေရးခဲ့ရ၏။ အာဖရိကလူငယ္မ်ားက သူ႔ကုိခ်စ္ခင္ လ်က္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။ သူ႔အသက္ႏွင့္ခြန္အားလည္းတျဖည္းျဖည္းဒီေရကဲ့သုိ႔က်ဆင္းခဲ့၏။ တဲအိမ္ တစ္ခုအတြင္း ၌ထားေပးၿပီးၾကည့္ရွဳေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။
(၁၈၇၃)ခုႏွစ္၊ ေမလ၏တစ္ခုေသာနံနက္ခင္း၌သူ၏တဲထဲသို႔၀င္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ အိပ္ယာကုတင္ နံေဘး၌ဒူးေထာက္လ်က္ေခါင္းအံုးေပၚ တြင္လက္ေထာက္ကာဆုေတာင္း သည့္အေန အထားျဖင့္အသက္ဆံုး လ်က္ရွိေၾကာင္းေတြ႔ျမင္ခဲ့ရၾကရသည္။ ဤဆုေတာင္းသည့္အေန အထာျဖင့္ သူ႔ကိုေတြ႔ရသည္မွာ သံသယျဖစ္စ ရာမလိုေပ။ေသသည့္တုိင္ေအာင္အာဖရိ ကတိုက္ရွိေပ်ာက္ဆံုး ၀ိညာဥ္မ်ာအတြက္သူဆုေတာင္းေနခဲ့ေပလိမ့္မည္။
သစၥာရွိေသာအာဖရိကလူမ်ဳိးမ်ားက သူ႔ႏွလံုးကိုအာဖရိကတိုက္၌ျမွဳပ္ႏွံၿပီးအေလာင္း ကုိမိုင္ (၉၀၀)ခန္႔ ေ၀းေသာကမ္းေျခသုိ႔သယ္ေဆာင္ခဲ့ၾက၏။ အေမႊးရနံ႔မ်ားလိမ္းက်ံၿပီးေနာက္ အဂၤလန္ျပည္ သုိ႔သယ္ယူခဲ့ၾက၏။ ျခေသၤ့ကုတ္ဖဲ့ေသာေၾကာင့္ရခဲ့သည့္အမာရြတ္အားျဖင့္ သူ႔အား လစ္ဗင္းစတုန္းျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသိသာေစ ခဲ့၏။အဂၤလန္ျပည္ရွိ္ေက်ာ္ၾကား သူမ်ာႏွင့္လူဂုဏ္ တန္မ်ားကိုသၿဂၤိဳေသာ၀က္မင္စတာဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း၀င္း၌ လစ္ဗင္းစတုန္းကိုသၿဂၤိဳလ္ခဲ့၏။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာလူပရိတ္သတ္တို႔သည္သူ႔ကိုေလးစားေသာအားျဖင့္ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းသုိ႔လာေရာက္ခဲ့ၾက၏။
ပရိ္တ္သတ္ထဲ့မွဆင္းရဲႏြမ္းပါးသာအ၀တ္အစား၀တ္ထားသည့္အသက္ႀကီးေသာအဖိုးအိုတစ္ဦးက ယူက်ဳံးမရေအာင္ငိုေကၽြးေန၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ငုိေနေၾကာင္းေ မးေသာအခါ၊“ေဒးဗစ္နဲ႔ငါတရြာထဲ သားေတြျဖစ္ တယ္၊တနဂၤေႏြဓမၼပညာေက်ာင္းမွာအတူတူႀကီးျပင္းခဲ့တယ္။ စက္ရံုတစ္ရံု အတူအလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့သူ ကဘုရားသခင္လမ္းကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့ၿပီး ငါကကုိယ့္လမ္း ကုိယ္ေရြးခ်ယ္ၿပီးအသက္ရွင္ခဲ့တယ္၊ အခုေတာ့လစ္လ် ရွဳခံရၿပီးလူမသိတဲ့လူျဖစ္တယ္။ ဂုဏ္ျပဳျခင္းမခံရတဲ့သူျဖစ္တယ္။ငါ့ေရွ႔ဆက္ဘာမွရွာစရာမရွိဘူး၊ အရက္သမား ရဲ႕လမ္းဆံုးက သခ်ဳိၤင္းပဲရွိ္ေတာ့တယ္။”ဟုျပန္ေျပာခဲ့၏။
ဘုရားသခင္က “င့ါကုိခ်ီးေျမွာက္ေသာသူတုိ႔ကို ငါခ်ီးေျမွာက္မည္၊ င့ါ ကိုမထီမဲ့ျမင္ျပဳေသာသူတုိ႔သည္ ဂုဏ္အသေရပ်က္ရၾကလိမ့္မည္”ျဖစ္၏။ (၁ ရာ ၂း၃၀)။
လစ္ဗင္းစတုန္းသည္ဘုရားသခင္ကိုခ်ီးေျမာက္ခဲ့ၿပီး ဘုရားသခင္ကလည္းသူ႔ကိုခ်ီးေျမွာက္ခဲ့၏။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္အာဖရိကတိုက္၌ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာသာသနာျပဳမ်ားအမႈေတာ္ေဆာင္လ်က္ရွိၾကၿပီး အာဖရိကတိုက္၏အလယ္ပုိငး္သုိ႔တုိင္ဧ၀ံေဂလိတရားေရာက္ရွိျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီျဖစ္၏။ ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္းတုိ႔ကုိလည္း အျမစ္မွဆြဲႏႈတ္ပစ္လိုက္ၾက၏။
blog.shwecanaan.com
0 comments:
Post a Comment